Tanrı Var?

Eleştriel Düşünce Egzesizleri: Kötü Tasarım

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
 
<h2 style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: url(http://s2.wp.com/wp-content/themes/pub/monochrome/img/stripe1.gif); background-origin: initial; background-position: 50% 100%; background-repeat: repeat no-repeat; font-size: 16px; line-height: 19px; margin-bottom: 11px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 13px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;">
ELEŞTİREL DÜŞÜNCE EGZERSİZLERİ : KÖTÜ TASARIM</h2>
 
 
Yazar, <strong style="background-color: white; border: 0px; color: #3366ff; font-family: inherit; font-size: 14px; font-style: inherit; line-height: 22px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Mustafa Ajlan ABUDAK 
<div>
<strong style="background-color: white; border: 0px; color: #3366ff; font-family: inherit; font-size: 14px; font-style: inherit; line-height: 22px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"> </div>
Bu yazımızda Darwincilerin ve ateistlerin ağızlarına sakız olmuş kötü tasarım konusunu ele alacağız. Ülkemizde akademik ortamlarda görülen güzide Darwincilerin, bu konuda yazdığı birçok sığ makaleyi internette bulup okuyabilirsiniz. Hatta dileyen Academicearth’den Stephen C Stearns’in Yale’de verdiği dersleri izleyerek benzer argüman inşasına rastlayabilir.<a href="http://www.academicearth.org/speakers/stephen-c-stearns"> 
</a> 
Önümüzdeki iki makalede bunlara genel bir cevap verip bu iddiların temelden yanlış çıkarımlar içerdiğini göstermeye çalışacağım. Kötü tasarım iddialarının aslında, sığ akıl yürütmelerden kaynaklı bilgi çarpıtmaları olduğunu gösterebileceğimi umuyorum. 
 
 
Sorgulama : Biyolojide kötü tasarımı şu koşullarda fark edebiliriz………. 
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhtH-xFQRUKCf8F1ZX8fhbEGIUkrvkxglqtB97Xpbo5Z5B1onhHSvelG37cZVDC8pJYWRkjTgWSqfh4Eyuef1C0OpFQuSyTMO1LooFGvz-8htp_zW3c5S-SVVuYrnu8N1-1r1Y0xjK1hn6t/s1600/paper-airplanedesign2.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhtH-xFQRUKCf8F1ZX8fhbEGIUkrvkxglqtB97Xpbo5Z5B1onhHSvelG37cZVDC8pJYWRkjTgWSqfh4Eyuef1C0OpFQuSyTMO1LooFGvz-8htp_zW3c5S-SVVuYrnu8N1-1r1Y0xjK1hn6t/s1600/paper-airplanedesign2.jpg" /></a>1.) Bir şeylerin bizim tasarlayacağımız gibi tasarlanmamış olmasıyla. 
2.) Tasarımda bir kusuru keşfettiğimizde. 
3.) Daha iyi bir tasarım hayal ettiğimizde. 
4.) Tasarım bilinen tasarım ilkelerine ters düştüğünde. 
5.) Tasarımcının bağımsız bilgisine haiz olmadan gerçekleştiremeyiz. 
Şu aşağıdaki madde üzerinde düşünüp tartışalım. 
 
Analiz : 
 5. ) Tasarımcının bağımsız bilgisine haiz olmadan gerçekleştiremeyiz. 
Şimdi birkaç hipotetik durumu inceleyerek bunun niçin öyle olduğuna bakalım. 
 
<ol>
<li>Senaryo: Amaç 
</li>
</ol>
Bir grup mağara adamı kağıttan bir uçak ve 1:30 ölçeğinde model bir WWII P-51 Mustang keşfeder. Asil atalarımız kurdukları analoji yardımıyla birden bu iki nesnenin de çevrede uçan kuş adlı diğer nesnelerle birçok karakteristik özelliği paylaştığını çıkarımını yapar. Daha sonra aracı uçurumdan aşağıya iterek onun vadi tabanına çakılışını düş kırıklığına uğrayarak izlerler. Daha sonra ellerindeki kağıt uçağı fırlatırlar ve kağıdın havada süzülüşünü büyük bir heyecan ve çığlıklarla sevinç içinde izlerler. İçlerinden birisi ”Mustang ne kötü bir tasarım” diye düşünür. Bunu yaparken nesnenin yapılış amacını yanlış değerlendirdiğinin farkında değildir. 
 2. Senaryo: Ereksellik (sonunda gerçekleştirilmek istenen ) 
 
Mağara adamlarımız bu sefer bir uzay mekiğine rastlarlar. Bu sefer bunun uçuş amacıyla tasarlandığı şeklinde doğru bir tahminde bulunurlar. Anahtarı çevirdiklerinde birden kontrol panelinde yanan ışıklardan dolayı zevkle homurdanırlar. Daha sonra yine bu sefer kendilerinden daha emin olarak uçurumdan uzay mekiğini iterler ve vadi tabanında tekrar çakılışını izlerler. ” Haydaaa! Buda kötü tasarımmış” diyerek kahkahayı basarlar. Aslında tasarımcının nesnede gerçekleştirdiği ereksel sonucu yanlış değerlendirerek eğlenmişlerdir. 
<h3>
İrrasyonel tasarım kötü tasarım değildir.</h3>
Mağara adamlarımız probleme amaç ve erekselliği tahmin etmeye çalışarak yaklaştılar ve daha sonra kendi tahminleri ile nesneleri karşılaştırdılar. Bu senaryoda aslında tüm cevaplar eşit derecede doğru ya da yanlıştır. P- 51 Mustang modeli bizim onun gaye veya maksadı üzerine yaptığımız tahminimize göre iyi ya da kötü bir tasarımdır. 
Öyleyse bizler nasıl irrasyonel tasarım ve kötü tasarım arasındaki karışıklığı ayırabiliriz? 
Bunu yapmak için ilk önce tasarımın irrasyonel ve rasyonel özelliklerine bakmamız gereklidir. Ancak DAHA SONRA bu rasyonel ve irrasyonel özelliklere bakıp bu konuda bir karar verebiliriz. 
Fakat bizler irrasyonel tasarımları kusurlar ve hatalar olarak bakmıyor muyuz? Eğer bir şeyleri tasarlamak için daha iyi bir tasarım yolu önerebilirsek ne olur? Eğer bir şeyde açıkça kusurlar buluyorsak, ona haklı olarak kötü tasarım diyemez miyiz? Mağara adamlarımızın da benzer fikirleri vardı. Belki de uzay mekiğinden tonlarca demiri atıp onu iyi tasarımlanmış rasyonel bir tasarım olan kâğıttan uçak şekline sokabiliriz öyle değil mi…? 
Uzlaştırılmış bir tasarım kötü bir tasarım değildir. Neden mi? Çünkü tasarımlar daima bir uzlaşmadır. En uygun (optimal) istikrar ve manevra kabiliyetine sahip olan bir uçak asla var olmayacaktır. Hatta en uygun ağırlığa ve güce sahip bir uçakta olmayacaktır. Daima gerçekleşecek olan tasarım ilkeleri ile amaç ve erekselliğin yapısal içerik, çevre ve gereksinimlerle uzlaşmasından ortaya çıkan tasarımlardır. Birileri uzay mekiğine bakıp onun manevra kabiliyeti eksiliği sebebiyle bunu bir tasarım hatası kabul edip uzay mekiğini ”kötü bir tasarım” olduğu çıkarımında varabilir. Fakat amaç ve ereksellik bizlere uzlaşmanın oldukça rasyonel nedenler için gerçekleştirildiğini göstermektedir. Ve daha da önemlisi, tasarımlarda daima bir uzlaşmanın bulunduğunu anlayabiliriz, tasarımlarda daima bir irrasyonelliğin bulunması da tam bu yüzdendir. 
Bu konuda omurgalı gözünü incelemek cezp edici bir örnekleme olabilir. Optik sinirlerin retinanın önüne yerleştiriliş olması irrasyonel bir tasarımdır bu sebeple de ”kötü bir tasarımdır” . Fakat yine gördüğümüz gibi, elimizde amaç ve erekselliğe dair bir bilgi olmadan bu tasarımın iyi ya da kötü olduğuna dair bir çıkarım yapamayız. 
Tasarımda rasyonel özellikler bulmak için doğru yaklaşım (retinayla olan sinir bağı için) amaç ve erekselliğin belirlenip senaryonun ona göre inşa edilmesi gereklidir. 
İyi? Kötü? Kim bilir? 
Rasyonel? İrrasyonel? Bir tasarımda her ikisini de bulmayı bekleriz. 
Akıllı Tasarım? Eğer bulduğumuz rasyonel ve irrasyonel özelliklerin kendilerini amaç ve erekselliğe bağlayan bir senaryo oluşturduğu görüyorsanız , araştırın ve eleştirisel düşüncenizi kullanarak karar verin. 
 
 
Kaynak; 
<a href="http://telicthoughts.com/critical-thinking-exercise-bad-design/" target="_blank">Telic Toughts</a> 
by <a href="http://telicthoughts.com/author/chunkdz/" title="Posts by chunkdz">chunkdz</a> 
<a href="http://akillitasarim.wordpress.com/2010/07/27/elestirel-dusunce-egzersizleri-kotu-tasarim/">http://akillitasarim.wordpress.com/2010/07/27/elestirel-dusunce-egzersizleri-kotu-tasarim/</a></div>

Eleştriel Düşünce Egzesizleri: Kötü Tasarım

ELEŞTİREL DÜŞÜNCE EGZERSİZLERİ : KÖTÜ TASARIM Yazar, Mustafa Ajlan ABUDAK Bu yazımızda Darwincilerin ve ateistlerin ağızlarına sak...

Devamı »

Modern Bir Put: Bilim

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="entry">
<a href="http://www.derindusunce.org/wp-content/uploads/2010/05/din-bilim-catismasi.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img alt="" class="alignright size-medium wp-image-9683" height="300" src="http://www.derindusunce.org/wp-content/uploads/2010/05/din-bilim-catismasi-183x300.jpg" title="din-bilim-catismasi" width="183" /></a>Yazar, Mehmet Bahadır 
 
“Din ve bilim çatışır dahası din ve bilim birbirinin sahasına girmemesi gereken iki ayrı disiplinlerdir ve hatta din bilimin önünde engeldir…” gibi pozitivizmi yüksek dozajlı eleştirileri duyar gibiyim. Oysa mesele hiç de öyle değil. Neden mi? Son iki üç asırdır, pazardan domates satın alır gibi fikir ve düşünce ithal eden Müslüman dünyasının aydını, yukarıdaki argümanları da Batıdan almıştır da ondan. 
Daha önceki yazılarımızda da belirttiğimiz üzere, Ortaçağda kilisenin menfaatlerini elden kaçırmamak için ilmin gelişmesine engel olması, ilim adamlarını aforoz etmesi, yakması, hapsetmesi, kilise ile bilim arasında bir çatışma olduğu fikrini doğurmuştur. Söz konusu anlayış, tabiatı ve tabiatın bilgisini Allah’tan alıkoyan bir perde gibi görmüş ve bu katı tutum, Reform hareketlerini de beraberinde getirmişti. Böylece kilise ve din anlayışı tekrar sorgulanır olmuştu. Akabinde insanlığı ve dünyayı felakete götüren naturalizm, pozitivizm ve metaryalizm gibi akımların doğmasına vesile olunacaktı. 
Günümüzde ise bu sığ anlayışın devamı niteliğinde bir başka tezahür ortaya çıkmış, özellikle batıda bilim, dinden kopuk ve belli ölçülerde de ona karşı geliştiği için din ve bilim sanki iki ayrı sahalarmış gibi günümüz modern insanına servis yapılmıştır. 
Oysa Bilim (külli) irade ve Kudret’e dayanan “İlahi Kanunların” keşfi neticesinden ortaya konan prensiplerden başka bir şey değildi. Bilime şu an ki olağanüstü mevkiini verenler, dini inkar veya kasten göz ardı eden bilim adamlarıyla, onlarla ittifak eden birtakım sermaye ve güç merkezleri olmuştur. 
Bu küçük hatırlatmayla maksadım; İslam coğrafyasına da (Böyle bir coğrafyanın olduğuna şimdiler de pek inanmıyorum) bulaşan ya da ithal edilen bu zararlı akımların ve virüslerin kaynağına işaret etmek ve bizi rahatsız eden sivrisinekler bu bataklıktan geliyor diyebilmektir. Zira yakın tarihimizde de dinde reform hareketleri görülmemiş bir vaka değildir. (Bakınız : <a href="http://www.derindusunce.org/2008/11/06/turkce-ezan-tercume-ibadet-kulturel-bir-sizofreni/" target="_blank">Türkçe Ezan, Tercüme ibadet: Kültürel bir şizofreni</a>) 
Tahrif edilmiş Hıristiyanlıkla (Vatikanizm) bilim arasında ortaya çıkan bu tarihsel çatışma, İslam ile bilim arasında da varmış gibi gösterilmesi de ayrı bir trajikomik bir hadisedir. 
Konumuza dönersek; 
Meseleyi iki boyuta indirgemek, İslam-Hiristiyanlık düzleminde ele almak yerine, İslam ve bütün İlahi dinlerin temeli olan Tevhid çerçevesinde konuyu ele almak daha sağlıklı olacaktır kanaatimce… 
Bakalım Din ve Bilim birbiriyle çatışıyor muymuş? 
Bilim adamları, kainatın yaşını 5-15 milyar yıl olarak tahmin etmektedir. Kainat bu kadar yıldır hiç bozulmadan, muhteşem bir denge içerisinde sürüp gitmektedir. Oysa gerek kainatın teşekkülü gerekse varlığının mucizevi bir şekilde devam etmesi, olasılık hesaplarına göre mümkün değildir. Aynen aşılanmış bir yumurta ve tek hücre olarak anne karnına düşen insanoğlunun hayat macerasının devam etmesi gibi… 
Zira anne karnındaki cenin, annenin topraktan aldığı besinlerle beslenmeye başlar. Bu gıdalar zerreler halinde cenine yapı taşları olmaya başlar. Her geçen gün binlerce zerre cenine eklenmeye devam eder ve mükemmel bir insan vücudu ortaya çıkmaya başlar…Mesela bu esnada insan cenine yapı taşları olarak giden milyarlarca zerreden bir kaçı yanlış bir yere gitse, göze gidecek bir hücre kulağa gitse ya da dişe gidecek bir zerre beyne gitse ortalığı bir kaos alacak, denge ve düzen bozulacaktır. Sahi bu zerreler, yapı taşları tesadüfen mi gidecekleri yerlere gidiyorlar ya da çok mu zekiler? Ya da onları yönlendiren İlahi bir kudret mi vardır? 
Daha bitmedi. Aynı gerçek insanın doğumundan sonraki hayatı için de geçerlidir. Zira insan doğduktan sonra da temelde topraktan aldığı gıdalarla beslenmeye devam etmekte, söz konusu yapı taşları yine ilgili organın ilgili hücresine şaşmaz bir düzen içerisinde gitmektedir. 
Bugün 7 yaşındaki oğlum süt dişini döktü. Belli ki süt dişi görevini tamamlamıştı. O küçücük, bembeyaz diş, cismani olarak küçük olsa da ben de büyük bir tefekkür kapısını aralamaya yetmişti. Öyle narin ve mükemmel bir yapısı vardı ki, insan düşünmeden edemiyor ve bütün bu olup bitenleri kuru bir tesadüfe bağlamak ya da oluruna bağlamak ve yahut olanlara duyarsız kalmak, perde arkasındaki Yüce gücü görmemezlikten gelmek sanırım nankörlükte son nokta olmalıydı. Aklı ve iradesi olmayan diş hücreleri, dişimize değil de gözümüze gitseydi elden ne gelirdi demeden kendimi alamadım. Kainatta yaratılan her şeyin bir görevi olmalıydı. Tabi insanın da. 
Bunun yanında insan aynı topraktan, aynı gıdalarla beslendiği halde simadan karaktere, parmak izinden fıtratına kadar farklı bir alemdi. 
Bir diğer mevzu, insanın meydana gelmesinde olduğu gibi hayatının devamı da aslında adeta mümkün değildir. Zira mikroskobik bir yapı olan hücrelerde herhangi bir arıza olmaması ya da kılcallardan birinin tıkanmaması için hiçbir sebep yoktur. Ve hatta Hz. Ali’nin ifadesiyle “Her yudumda her lokmada -Hatta teneffüs edilen her havada- ölüm vardır” 
O halde insanın da, kainatın da meydana gelebilmesi ve varlığını devam ettirmesi tam bir mucizedir. Bu mucizenin gerçekleşebilmesi için sonsuz bir ilim sahibi, sonsuz bir kudret sahibini gerektirmektedir. Bu kudret, ilim ve irade tek bir varlıkta toplanmalı ki, bu sistem bütün ahengi ve muhteşem düzeniyle meydana gelebilsin ve yine o Yüce kudretin istediği ana kadar devam edegelsin. 
İşte adına “Allah” dediğimiz sonsuz ilim, kudret ve irade sahibi, dinin de ilmin de gerçek sahibidir. 
Bediüzzaman’ın ifadesiyle; 
“Bir köy muhtarsız olmaz. Bir iğne ustasız olmaz<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7248981816566376942" name="0.1_graphic05"></a><img alt="Votre navigateur ne gère peut-être pas l'affichage de cette image." height="1" src="http://mail.google.com/mail/?name=d33be9805ff33117.jpg&attid=0.1&disp=vahi&view=att&th=128352381ec9c726" width="1" /> sahipsiz olamaz. Bir harf kâtipsiz olamaz<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7248981816566376942" name="0.1_graphic06"></a><img alt="Votre navigateur ne gère peut-être pas l'affichage de cette image." height="1" src="http://mail.google.com/mail/?name=d33be9805ff33117.jpg&attid=0.1&disp=vahi&view=att&th=128352381ec9c726" width="1" /> biliyorsun. Nasıl oluyor ki<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7248981816566376942" name="0.1_graphic07"></a><img alt="Votre navigateur ne gère peut-être pas l'affichage de cette image." height="1" src="http://mail.google.com/mail/?name=d33be9805ff33117.jpg&attid=0.1&disp=vahi&view=att&th=128352381ec9c726" width="1" /> nihayet derecede muntazam şu memleket hâkimsiz olur?” 
Evet böyle bir şey ihtimal dahilinde bulunmuyor. Hiçbir şey sahipsiz değil. Hiç kimse başıboş değil. Öyle değil mi ? 
Evet bir resim ressamsız da olmaz. Lakin ressamı, resmin içinde arama gayretleri de boşuna. Buna mukabil Yaradan bizlere, varlığına delil olsun diye sayısız işaretler de bırakmış. Bu işaretler ancak, gönül gözüyle, iman dürbünüyle görülürler. Aksi taktirde, kainattaki bu muhteşem ahengi, bu mucizevi hadiseleri, olup bitenlerin asıl failini terk edip işi tesadüflere bırakmaktan ya da materyalist felsefeye sarılmaktan başka seçeneğiniz ve hatta yapacağınız hiç bir şey yoktur. 
Bu doğrultuda insana düşen görev; başını kaldırıp, kendini tanıttırmak isteyen fa’al ve kudretli bir Zât’ın hârika işlerine bakmak ve başıboş olmadığımızın farkına varıp<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7248981816566376942" name="0.1_graphic08"></a><img alt="Votre navigateur ne gère peut-être pas l'affichage de cette image." height="1" src="http://mail.google.com/mail/?name=d33be9805ff33117.jpg&attid=0.1&disp=vahi&view=att&th=128352381ec9c726" width="1" /> bu hadiselerin de başıboş olamayacağını idrak ederek Ve yine O’nun adıyla hadiseleri ve kainatı okumak olmalı değil midir? Evet kainattaki her hadise, yaşadığımız her anımız, düşünen bir insan için, Allah’a götüren birer ayet olması gerekmez mi? Aksi takdirde her türlü bilimi sular seller gibi yutmuş da olsak, “Kitap yüklü merkepler” ötesine varabilir miyiz sizce? 
Meselenin bir başka boyutunda ise; bilimin, belli bir zümrenin tekeli altına alınmasıyla sermaye ve güç merkezlerine ve hatta ideolojik araçlara hizmet eder hale gelmesi, bakış açılarımızı çarpıtması ve kalın bir duvar olarak önyargılarımızı beslemesi vardır. 
Mesela Nahl Suresi 66 .ayette; 
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://miphz.files.wordpress.com/2008/12/contemplation.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="211" src="http://miphz.files.wordpress.com/2008/12/contemplation.jpg" width="320" /></a></div>
“Şüphesiz (sağmal) hayvanlarda da sizin için bir ibret vardır. Onların karınlarındaki fışkı (yarı sindirilmiş gıdalar) ile kan arasından (süzülen) içenlere halis ve içimi kolay süt içiriyoruz.” buyrulmaktadır. 
Dekart’ın “Kartezyen Dualizm”inin düştüğü hataya düşmeden başka bir deyişle, dini bilime mahkum etmeden bu ayete biraz açıklık getirirsek; 
Bugün bilim adamları, 1 kg sütün oluşması için, sağmal hayvanın memesine ortalama 10 ton kanın gidip gelmesi ve sirkülasyon yapması gerektiğini vurguluyorlar. Günde 40 kilo süt veren bir sağmal hayvan için, ortalama 400 ton kan sirkülasyon yapıyor demektir. Lakin bu verilerden bahseden bir cami hocasına bilimperestler yada seküler zihniyet hiç şüphesiz burun kıvıracaklardır. Tıpkı “Sütten denizler, baldan ırmaklar, meşrubattan nehirler” gibi cenneti anlatan ayetlere burun kıvırdıkları gibi… 
Din ve bilim aynı gerçeğin iki farklı düzlemdeki ifadesinden bir açıdan da birbirini tamamlayan iki yüzünden ibarettir. Dolayısıyla aralarında en ufak bir çatışma veya çelişki olamaz… 
Bilim, 108.000 km/saat hızla “dünya dönüyor” diyor, din ise; sebepler dairesinde ve hikmetine binaen Yüce Kudret tarafından “dünya döndürülüyor” diyor… Maneviyattan ve vahiyden kopuk bilim olayın failini terk ediyor ve işi tesadüflere bırakıyor…Aradaki tek fark bu kanaatimce. Ancak sonuçları itibarıyla önemli bir fark! 
Kaldı ki, din bilhassa İslam taklidi bir imanı değil, araştırmaya ve delile dayalı bir inanmayı esas alır. Din’e taklidi bir imanla da girilebilse de, bu pek tasvip edilen bir durum değildir. Bu şekilde ki bir iman yapısı da çok çabuk sarsılabilir ve hatta yıkılabilir yapıdadır. Bu nedenle Kuranı Kerim ısrarla “düşünmüyor musunuz, aklınızı kullanmıyor musunuz, bakıp gözlemlemiyor musunuz” şeklinde ikazlar da bulunarak, hayat, tabiat, düşünce, bilim ve akıl arasında derin ve kopmaz bir münasebet kurar. 
Bununla birlikte, “Tabiat” bilimin çalışma alanıdır. Gözlemlenebilen ve üzerinde deney yapılabilen maddi bir sahadır. İslam’da tabiat, Allah’ın Esma-ül Hüsna’sının mevcilenme yeridir. Ve tabiat bu özelliği ile Allah’a ulaştıran nurdan basamaklar diyarıdır. Dolayısıyla tabiat Kur’an gibi bir kitaptır. Kur’an ise, onun anlamını, kendisinden nasıl istifade edileceğini açıklayan kutsal bir broşür mesabesindedir. İnsan ise, aynı kitabin üçüncü nüshasıdır. 
Kur’an, “güneşe, aya, yıldıza, yere, göğe, gündüze geceye, zamana, insanın benliğine, incire, zeytine” yemin ederek insanı tevhid, ibadet, adalet hedefleri istikametinde bütün bunları araştırmaya sevkeder. Evet Kur’an’da geçen bu yeminler, gaflet uykusuna yatmış, tefekkür etmeyen, düşünmeyen, akıl etmeyen insanların başına birer tokmak etkisindedir. 
Günümüz tarih bilimlerine baktığınızda, adeta insanoğlu eski Yunan Medeniyetinden önce adeta kara cahillikle ve ilkellikle boğuşuyor olması lazım gelir. Zira, günümüz bilimcilerin bu bakış açısı, tek yönlü ileriye doğru terakki anlayışına göre, insanlık devrini taş devri, yontma taş devri, cilalı taş devri, tunç devri gibi çağlara ayırdı. Ancak bu çağlara nasıl geçildiğini mesela ateşin, tekerleğin, yazının ve bunun gibi nice keşiflerin nasıl keşfedildiğini açıklamadı. Oysa bir keşfin oluşabilmesi için başta malzeme, ihtiyaç, akıl yorma ve de en önemlisi bazı ön bilgilerin ve kesinleşmiş temel bilgilerin olması zaruridir. Arşimet ifadesiyle bir destekle dünyalar yerinden oynatılabilirdi ancak o destek olmadan bir adım öteye gidilemezdi. 
Evet, deney ve gözlemine alamadığı hususları bilimsel kabul etmeyen, din ve manevi meseleleri dogmatik sayan, dolayısıyla değersiz bulan ve bunları da büyük ölçüde teori kümelerinden ibaret sosyoloji ve psikoloji gibi sosyal bilimlere havale eden dahası kendi prensiplerini kutsallaştıran günümüz bilimleri ya da bilimperestleri, mesela ilk gemiyi kimin yaptığını ve nasıl yaptığını, ilk saati kimin neye ve hangi bilgiye dayanarak bulduğunu açıklamak zorundadır. Mesela ilk elbiseyi insanın nasıl ve neyle diktiğini, iğne ve ipliği nasıl keşfettiğini açıklamak zorundadır. Zira ne bilim ne de keşiflerin tarihi 16. yüzyılda başlamıştı ne de insanoğlunun en büyük buluşu, uçak, füze, internet ya da elektronik aletlerdi. Bunlar olmadan da insan yaşayabilirdi. Ancak insan yemeden içmeden ve hatta giymeden yaşayamazdı. Taa baştan beri insana ne yiyip ne içmesi gerektiğini ona kim öğretti veya ilham etmişti acaba? Öyle ya insanoğlu, kendine neyin faydalı neyin zararlı olduğunu keşfedinceye kadar, soy sop, sahibi olması bu denli uzun yaşaması dahi ihtimal dışıdır… 
 
“Oku, Yaratan Rabbinin adıyla! O, insanı “alak”dan yarattı. Oku! Rabbin sonsuz kerem sahibidir. O, kalemle yazmayı öğretendir, insana bilmediğini öğretendir. Hayır, insan kendini yeterli gördüğü için mutlaka azgınlık eder. (Alak Suresi 1-7.Ayet)” 
Evet, bilimin açıklayamadığı veya ısrarla açıklamaktan kaçındığı soruların cevabı burada… 
Bunun yanında ortada henüz okunacak bir kitabın varlığı dahi yokken, “Oku” emrinin verilmesi oldukça manidar. Demek ki, kitap olmasa da ortada okunacak koca bir kainat ve onun fihristi insan var. Oku emriyle bilimsel çalışmalara herhangi bir sınır getirilmemekte ancak bu okumanın yine Allah’ın adıyla yapılması istenmektedir. Zira ancak öyle olursa yapılan faaliyetlerin insana yada kainata bir zararı dokunmazdı. Ancak Allah’ın adıyla olursa, ortaya çıkacak bilimin neticelerinden insanoğlu kendini emin hissedebilirdi. Ancak Allah’ın adıyla olursa, ortaya çıkan neticeler, doğayı kirletmede, insanı öldürmede, insanı yok etmede, haksız hakimiyet kurmada ve yeryüzünde fesat çıkarmada kullanılmazdı. Ancak Allah’ın adıyla olursa, bilimin neticeleri ancak o zaman, yeryüzünü imarda, bütün insanlığın faydasına ve insanın maddi-manevi terakkisi, huzur ve güveni adına kullanılırdı. 
Bilim kendini dinden soyutladığı müddetçe, belki küçük bir azınlığa MADDİ bir ferah getirse de, yol açtığı inkar, dolayısıyla huzursuzluk, güvensizlik girdapları yanı sıra, görülmemiş sömürü düzenleri, zengin-fakir uçurumu, sonu gelmez savaş ve çatışmalar, bir defada toplu katliamlar (Bakınız Hiroşima, Nagasaki ve dünya savaşları), derin yaralar, gibi pek çok felaketleri de beraberinde getirecektir ve öyle de olmuştur. 
Sahi, Din ve Bilimin iki ayrı sahaya hitap eden, iki ayrı disiplinler olması gerektiğini, düşünenler hala var mıdır? Ya da din ve bilimin çatıştığı tezinde ısrarcı olanlar? 
Sonsöz: 
Bilim (külli) irade ve Kudret’e dayanan “İlahi Kanunların” keşfi neticesinden ortaya konan prensiplerden başka bir şey değil. Sadece bilim mi, her şeyin hükmünü ve kanununu koyan O’dur. İstisnasız, biz insanoğlu dahil bütün canlı ya da cansız varlıklar O’nun emrini yerine getiririz. O’nun hükmünü ve kanunlarını uygularız. Şöyle ki; O’nun gör diye verdiği gözü görmekte, işit diye emrettiği kulağı, O emretti diye tam bir itaatle işitmekte kullanırız. O’nun dinine dair ileri geri konuşurken bile, O’nun konuş diye verdiği dil, damak ve gırtlağımızı O’nun dediği biçimde hiç itirazsız kullanırız. 
İnanan inanmayan istisnasız herkes, O’nun kurallarına, korkutucu ifadeyle (?) O’nun şeriatına zaten taraftarız. 
Bilmeyenler için küçük bir hatırlatma; “Şeriat”, “kurallar” demektir. Sadece dinin kurallarını değil, yaşamanın kurallarını/şeriatını da, O belirliyor. Güneş hâlâ doğudan doğuyor şeriat bunu gerektirdiği için… Nefesiniz doğdunuz günden beri akciğerlerinizdeki alveoller üzerinden, kalbinizin özel kaslarının istikrarlı ve sessiz çalışması sayesinde kanınızı tazeliyor. Anlayacağınız nefes alıp veren herkes Şeriatçı. Nefes alıp verme esnasında gırtlaktan çıkan “HUU” nameleri de işin çabası. 
Din ve bilim aynı gerçeğin iki farklı düzlemdeki ifadesinden bir açıdan da birbirini tamamlayan iki yüzünden ibarettir dedik. Dolayısıyla aralarında en ufak bir çatışma veya çelişki olamaz…Çatışma ilim adamının zihninde olur. Onun henüz gerçekleri kavrayamayışından, teorilerden hakikatlere geçemeyişinden veya yanlış bir din anlayışına sapmış olmasındandır. 
İnsanlığa faydadan çok zarar getirmiş, imandan çok inkar hesabına kullanılmış olan günümüz bilim anlayışı, vicdanını ve insanlığını askıya almış robot insanların elinde kaldığı ve Allah adına okunmadığı müddetçe insanlığın, kendi eliyle yontup sonrada taptığı gibi, bu modern puttan daha çok çekeceği var demektir. Teşekkür : Bu makalenin yazımında, Sayın Ali Ünal’ın “İslam Bilim İnsan ve Tarih” adlı eserinden, Sayın Senai Demirci’nin makalelerinden ve Sayın Mehmet Yılmaz’ın “Sanat’ta Ayrıntı” yazı dizisinden istifade edilmiştir.</div>
</div>

Modern Bir Put: Bilim

Yazar, Mehmet Bahadır “Din ve bilim çatışır dahası din ve bilim birbirinin sahasına girmemesi gereken iki ayrı disiplinlerdir ve hatta d...

Devamı »

AKILLI TASARIM VE EVRİMİ İLİŞKİLENDİRMEK

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://i18.tinypic.com/4pm9168.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="480" src="http://i18.tinypic.com/4pm9168.gif" width="640" /></a></div>
 
 
<div style="line-height: 24px; margin-bottom: 1em; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;">
Mike GENE</div>
<div style="line-height: 24px; margin-bottom: 1em; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;">
Birçok kişi evrim ve akıllı tasarımın birbirine tamamen zıt açıklamalar olduğu izlenimine sahip. Sonuç olarak, bu oldukça sık olarak karşılaşılan şey, insanların evrimi dışlayarak akıllı tasarım olgusunu göstermeye çalışmalarıdır. Bu fikre cevabende, bilim insanları için evrimsel açıklamalar yoluyla akıllı tasarımı reddetmek üzere bir sahne kuruluyor. Buna rağmen konunun doğrusu, evrim ve akıllı tasarımın birlikte var olabileceğidir. Bunlar birbirini karşılıklı olarak tamamen dışlayan fikirler değildirler. Nihayetinde evrimle ya da evrim yoluyla tasarım gerçekleştirebilirsiniz.</div>
<div style="line-height: 24px; margin-bottom: 1em; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;">
Tasarım Matris’inde (<a href="http://www.amazon.com/Design-Matrix-Consilience-Clues/dp/0978631404" style="color: #2089cc; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial; text-decoration: underline;" target="_blank">The Design Matrix</a>) açıkladığım üzere; Kopyalama bir tasarımı geleceğe taşıyan yoldur. Nitekim mutasyonun kaçınılmaz doğası ve etkileri sayesinde büyük zaman dilimleri içersinde kopyalama, evrimle sonuçlanacaktır. Böylece iyi bir tasarımcı bu ” problemi”  ele alacak ve bunu kullanılabilir ya da faydalanabilinir bir şeye dönüştürecekti. Bu akıllı tasarım ve evrimin birbirleriyle ters düşmek bir yana birbirlerini tamamlayabileceğini gösteren  bir örnektir. Hayat tasarlanmış olabilir ve evrimde ”doğal seçilim yoluyla” bunu takip etmiş olabilir. Daha da fazlası, hayat öylesini bir şekilde tasarlanmış olabilir ki, Darwin evrimi farklı tasarım görevlerini yerine getirir, bunun anlamı evrim tasarım tarafından donatılmış bir içeriğe sahiptir. (Yan-işlev mekanizmaları gibi çeviri ekidir.) Ya da bizzat evrim mekanizmalarının kendileri tasarlanmış olabilir. Peki, bu çekici olasılıkları nasıl değerlendirmeyi ummalıyız?</div>
<div style="line-height: 24px; margin-bottom: 1em; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;">
<a href="http://www.thedesignmatrix.com/content/relating-evolution-and-design/" style="color: #2089cc; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial; text-decoration: underline;" target="_blank">Orjinal metin</a></div>
 
 </div>

AKILLI TASARIM VE EVRİMİ İLİŞKİLENDİRMEK

Mike GENE Birçok kişi evrim ve akıllı tasarımın birbirine tamamen zıt açıklamalar olduğu izlenimine sahip. Sonuç olarak, bu oldukça ...

Devamı »

TELEOLOJİ ve TELENOMİ

TELEOLOJİ ve TELENOMİ</h2>
<div class="post_content">
<a href="http://akillitasarim.files.wordpress.com/2010/04/teleology_.jpg"><img alt="" class="aligncenter size-full wp-image-902" height="307" src="http://akillitasarim.files.wordpress.com/2010/04/teleology_.jpg?w=400&h=307" title="teleology_" width="400" /></a> 
<a href="http://www.evrim.gen.tr/" target="_blank">Dr.Caner TASLAMAN</a> 
Derleyen : Mustafa Ajlan ABUDAK 
Yayınlarımızla ilgilenenler için sitemizin başlığı olan ” Teleoloji ” konusunda temel bilgilendirmenin gerektiğini düşünüyorum. Çünkü bazı yanlış anlamalar ve yapılan itirazların üstünkörü bilmekten kaynaklı olduğuna şahit oldum. 
İlk önce elbette ” Teleoloji nedir? ” sorusuna genel bir çerçeve çizmek yararlı olacaktır. Teleoloji, yaşamı ve evreni ereklerle temellendiren ve açıklayan düşünce biçimidir. Nedensellikten farklı ve ona karşıt olarak teleoloji, her şeyin temelinde bir ereksellik/amaçlılık bulunduğunu, bir erekle belirlenmiş ya da bir ereğe yönelmiş olduğu fikrinden hareket eder. 
Böylece bir nedensellik varsa bile, teleolojiye göre bu ereksel nedenlerden meydana gelir, yani varılmak istenen ereğe doğru yönlendiren ve oraya götüren neden.. Böylece teleoloji, bir erekçilik düşüncesi olarak şekillenir; buna göre her şey yalnızca bir ereğe yönelmiş olmakla kalmaz, aynı zamanda bir erek tarafından belirlenmiştir ve her şey bir ereklilik yasasına göre olup bitmektedir. 
Şimdi teleolojik düşüncenin kökenlerine doğru fikirsel bir yolculuğa çıkalım… 
 
Teleoloji kavramını ilk olarak gündeme getiren düşünür, evrenin bir telosa (erek) göre oluştuğunu düşünen Anaxagoras’tır. (M.Ö. 500 – 428) Ona göre, nous (us) adını verdiği ilke evreni oluşturuyordu. Özü gereği kuvvet ve zekası bulunan bir eleman olan nous, tamamıyla basit ve homojendir. Nous, kendiliğinden harekete geçebilir. Hareket ve yaşamın kaynağıdır. Ancak, gördüğü iş düşünce yetisininkine benzediğinden dolayı nous adı verilen bu ilkeyi maddi olmayan bir şey olarak anlamamak gerekir. Aslında nous da bir maddedir, yalnız çok ince, pek seçkin bir maddedir. Bütün maddelerin en incesidir, en arınmışıdır. Nous, evrene hakim olan ereksel bir kuvvettir. Dünyanın güzelliği ve kaostan kozmosa yükselişinden bu ansal töz sorumludur (Bkz. Weber, 1991:32; Gökberk, 1990:37; Thomson, 1988:371; Sahakian, 1990:16). 
Anaxagoras’ın evrimin, oluşumuyla ilgili görüşlerinde de nous önemli bir role sahiptir. Evrendeki oluşumu meydana getiren hareketin başlangıcında nous vardır. İlk hareketi sağlayan nous‘tur. Anaxagoras’a göre: evrende bir çok öge vardır ve bunlar sadece, su, hava, ateş ve toprak olmak üzere dört değil sonsuzdur. Spermata ismini verdiği cismin bu tohumlan sayılamayacak kadar çok ve sonsuz derecede küçük yaratılmışlardır. Bu nedenle de yok edilemezler. Başlangıçta spermatalar bir kaos içerisinde bulunuyordu, rastgele bir araya yığılmıştı. Daha sonra, nous kaosa yaklaşarak onu düzenledi ve ondan kozmosu oluşturdu. Nous tarafından harekete geçirilen tohumlar, birbirlerinden ayrılarak iç ilişkilerine göre yeniden birleştiler. Sonra nous bu spermata yığınının bir noktasında bir kasırga oluşturdu ve bu hareket yavaş yavaş bütün yığını sardı. Sonunda, bu hareketle, benzer olanlar bir araya toplandı; yer, gök ve yıldızlar oluştu (Bkz. Gökberk, 1990:3.7; Weber,1991:32). 
Anaxagoras’m yönlendiren güç olarak gördüğü nous‘u Herakleitos da (M.Ö. 576-480) Logos (Us,bilgi ) olarak isimlendirir. Aynı şekilde logos evrene hakimdir ye evrene oluşturan bir kuwettir (Bkz.Gökberk,199û: 26). Anaximander de (M.Ö. 610 – 545) nous ve Logos‘a benzer olarak, aperion yönlendiren güç işlevi görmektedir. Aperion, toprağı ve denizi her yandan kuşatan ve her ikisini de bereketli hale getiren ince bir maddedir. Belirsiz bir cevher olan bu madde, göklerin ve içindeki cisimlerin ortak anasıdır. Bu ilk madde yalnız sonsuz değildir, sonsuz olandır da; çünkü ona daha yakın bir nitelik yüklenemez (Bkz. Thomson, 1988:192: Gökberk. 1990:22: Sahakian, 1990: 13-14) [1] 
Teleoloji kavramı daha sonra Aristotales tarafından geliştirilmiştir. (M.Ö. 384-322). Aristoteles’in varlığı meydana getiren nedenleri tarifi konumuz açısından önemlidir. O, varlığı meydana getiren nedenleri dört başlıkta inceler: 
1. Maddi neden 
2. Fail neden 
3. Formel neden 
4. Gayesel neden 
Aristoteles’e göre bilim adamının görevi bu dört nedenin hepsi üzerine bilgi edinmektir.[2] Aristoteles’in meşhur mermer heykel örneğini ele alalım. Her şeyden önce mermerin varlığına gerek vardır. Bu maddi nedendir. Heykeli yapmak için çekiç ve keskiyle yontma işlemine ihtiyaç duyulur. Bu ise fail nedendir. Fakat yine, heykelin bir şekil alması, bir at, insan veya benzeri bir şekil kazanması gerekir, gelişi güzel yontulmuş mermer heykel değildir. Bu da formel nedendir. Heykelin varoluşunun genel nedeni, heykeltıraşın amacının gerçekleşmesidir. Aristoteles buna gayesel neden yani bütün şeyin nihai nedeni der.[3] Bazen formel neden ve gayesel neden aynı olur; bir şeyin son biçimi aynı zamanda sürecin sonul amacıdır. 
Teist yaklaşımda evrenin, Tanrı’nın planına göre yaratıldığı savunulur. Buna göre evrendeki tüm süreçlerin arkasında Bilinç mevcuttur, Bilinç’in yönlendirmediği tesadüfi hiçbir olay mevcut değildir. Bu tarzdaki teleolojik yaklaşım materyalist-ateist yaklaşıma terstir, çünkü materyalizm, madde dışında bir cevher kabul etmez ve maddi süreçlerin arkasında gayesel nedenlerin sahibi bir Bilinci reddeder. Bilinçli bir şekilde bazı gayeler için canlıların yaratılmasının her türlü Evrim Teorisi’ne zıt olduğunu söyleyemeyiz, birçok bilim adamı Evrim Teorisi’ni Tanrı’nın yarattığı bir süreç olarak görmüşlerdir. Bu bilim adamları, Evren’deki maddi süreçleri gerçekleştiren Tanrı’nın gayesel sebeplerinin, Evren’deki canlılarla beraber tüm oluşumların varlığının sebebi olduğunu düşünürler. Bu yüzden Aristo’nun dört nedeni teist evrimciler için sorun oluşturmamaktadır. Aristo’nun dört nedeninin, Evrim Teorisi’ne karşı gösterilmesinin sebebi yaygın olarak yapıldığı gibi Evrim Teorisi ile ateizmi karıştırmaktan kaynaklanmaktadır. Aristo’nun anladığı anlamda dört neden ateist Evrim Teorisi’ne zıttır ama teist Evrim Teorisi ile uzlaşabilir. Görülmektedir ki Aristo’nun dört neden anlayışı her türlü (evrimci olan veya olmayan) ateizm ile zıttır. 
Bu arada şunu belirtmeliyiz ki Aristo’nun teleolojik yaklaşımı, teizm ile uyumluyken ateizm ile uyuşamaz; ama bu, ateistlerin teleolojik yaklaşımın kelimelerini, kavramlarını hiç kullanmadıkları anlamına gelmez. Örneğin gözün açıklaması için “göz görmeye yarar”, kanatlar için “kanatlar uçmayı sağlar” şeklinde yapılan açıklamalar, gözleri ve kanatları gayesel nedenleri ile açıklayan teleolojik açıklamalardır ve biyoloji ile ilgili kitaplar bu tip açıklamalarla doludur. Bazı evrimci biyologlar, örneğin botanist Paul J. Kramer, dilin bu şekilde kullanımını yanlış bulmakta ve bu izahların biyoloji biliminden atılmasını istemektedirler.[4] 
Ünlü evrimci biyolog Francisco J. Ayala, biyoloji biliminde dilin teleolojik kullanımından kaçışın olmadığının farkındadır ve bunda bir sakınca da görmemektedir. Fakat teleolojik yaklaşımı yapay (artificial) teleoloji ve doğal (natural) teleoloji diye ikiye ayırarak, bir ateistin, teleolojik kavramları kullanışı ile teistinkileri ayırt etmektedir. Buna göre bir bıçağın keskin yapılmasını, bir arabanın sürülmek için imal edilmesini veya Tanrı’nın evreni yaratmasını anlatan kişi yapay teleolojik bir yaklaşımda bulunuyordur. Bu yaklaşımda bilinçli oluşturma ve bunun sonucunda tasarım vardır; bıçağı, arabayı ve evreni bunlara içkin olmayan dış bilinçli bir güç oluşturmuştur. Oysa, Ayala, doğal teleolojide her şeyin içkin olduğunu; kuşların kanatlarının oluşumundan bahsederken, tesadüfi mutasyon, adaptasyon, doğal seleksiyon gibi süreçlerin dışında hiçbir güce atıf yapmayan kişinin, doğal teleolojik açıklama yaptığını söyler.[5] 
Görüldüğü gibi teist felsefeci ve bilim adamlarının teleolojik yaklaşımı, Ayala’nın sınıflamasına göre yapay teleolojidir, buna karşın ateist yaklaşımın teleolojik terimleri kullanışı doğal teleolojidir. Burada “doğal” kelimesinin kullanılışındaki gerçek amacın, doğa dışı gücü (Tanrı’yı), Evren’in ve canlıların oluşum sürecinin dışına çıkarmak olduğu görülmektedir. İleride göreceğimiz gibi bu yaklaşım tüm evrimcilerin yaklaşımı değildir, sadece ateist evrimcilerin yaklaşımıdır. Teist bir bilim adamı veya felsefeci, Evren’den veya canlılardan bahsederken gayesel nedenleri gözardı edip bilimsel yaklaşımda bulunabilir (ileride göreceğimiz teist mekanizm savunucuları gibi). Fakat teist bir ontoloji, evreni Tanrı’nın bir tasarımı olarak gördüğü için; tasarımdan dolayı mutlak bir şekilde teleolojik yaklaşımı kabul etmiştir (bilimsel yaklaşımında teleolojiyi gözardı etse de). 
Aristoteles’in ve teistlerin teleolojik yaklaşımı ile ateistlerin teleolojik kavramları kullanışını ayırd etmek için Jacques Monod[6] ve Ernst Mayr[7] teleonomi kavramının teleolojik kavramının yerine kullanılmasını savunmaktadırlar. Aristotelesçi anlamda teleoloji kavramından kurtulmak için telenomi kavramının kullanılmasını ilk öneren Pittendrigh olmuştur.[8] Ernst Mayr teleonomi kavramını gayesel bir süreç için kullanmaktadır, bu gayeye giden yolu yönlendiren ise programdır. Mayr’ın program ile kastettiği temelde canlıların DNA’sındaki genetik kodudur.[9] Böylece teistlerin, Bilinçli Tasarımcı’nın zihnindeki planı kasteden teleolojisi, ateist-evrimci yaklaşım tarafından; Tanrı ve DNA ile teleoloji ve telenomi kavramları yer değiştirtilerek dönüştürülür. Böylece biyologların canlıların organları ve davranışları için kullanacakları gayesel kavramlar meşrulaştırılmış olunur. 
Aristoteles deneysel, gözlemsel biyolojiye büyük katkıda bulunduğu gibi onun biyoloji felsefesi alanında yaptığı tartışmalar iki bin yılı aşkın bir süre alıntılanmış veya ona cevap verilmeye çalışılmıştır; ama onun muhalifleri bile onun önemini yadsımamıştır. 
Modern biyoloji ve Evrim Teorisi, Batı medeniyetinin bilimsel ortamında gelişti. Bu yüzden Batı bilimi ve biyolojisinin beslendiği kaynaklar olan Grek medeniyetini ve İslam düşüncesine değinmemiz, Batı medeniyetinin gelişimini daha iyi kavrayabilmemiz için faydalı olacaktır. İslam düşüncesinden yapılan çevirilerle Batı, kendi tarihsel köklerini dayandırdığı ve yoğun etkisi altına girdiği Grek mirasını keşfetti. Batı, İslam düşüncesinden tercümelerle Grek medeniyetini keşfederken, İslam düşüncesinin Grek medeniyetini yorumlayışını ve İslam bilim adamlarının metodolojisini ve keşiflerini de kendi içine aldı. Albertus Magnus, Thomas Aquinas, Duns Scottus gibi Batı medeniyetinin önemli isimleri İbn Sina ve İbn Rüşd’ün düşüncelerinden derinden etkilendiler.[10] Roger Bacon’a nispet edilen deneysel metodu kurma şerefinin aslında Müslüman bilginlere ait olduğu, teori ve deneyin metodolojik bütünlüğü konusunda Bacon ve Leonardo da Vinci gibi ünlü bilim adamlarının, Müslüman bilim adamlarından ciddi etkiler aldıkları Batılı bilim adamlarınca da ifade edilmiştir.[11] 
Rönesans ile birlikte teleoloji ve naturalizmin karşıtlığı derinleşmeye başlamıştır. Bu süreçte Batı düşüncesi Rönesans ile birlikte bilimin dini öğretilerden ayrılması sürecine girmiştir. Bilim evreni ve yaşamı anlama konusunda Grek medeniyetinin uğraştığı temel sorunsalları seküler olarak irdelemeye ve süreçleri anlamaya çalışmıştır. Bu süreçte dinlerin dogmatik yorumlarının otoritesinden kurtulmak, bilimin üretkenliğine son derece olumlu katkılarda bulunmuştur. Fakat günümüze değin bu dinler üstü seküler pragmatik bilimsel anlayış giderek başka bir din olan ateizmin delili şeklinde topluma bilimsel yayınlarda içkin bir şekilde dayatılmıştır. 
Tekrar merkez maddemiz olan Teleolojiye dönersek, teleolojide sonuçların gerçekleştirilmesi için nedenlerin işletildiği söylenir. Örneğin evin oluşması için tuğlaların üst üste konduğunun söylenmesi veya Dünya’nın Güneş’e mesafesinin bu şekilde ayarlanmasının canlıların var olabilmeleri ve varlıklarını sürdürebilmeleri için olduğunu söylemek teleolojik açıklamalardır. Fakat tuğlaların üst üste konması süreciyle evin yapımını anlatmak veya Dünya ile Güneş arasındaki mesafenin mevcut şekilde ayarlanmasıyla canlıların oluşumu için gerekli ortamın oluştuğunu söylemek mekanist açıklamalardır. 
Teleolojik açıklamada amaç açıklanır. Teleolojinin sorusu “niçin”dir. “Niçin tuğlalar birleşir?” veya “Niçin Dünya Güneş’e bu mesafededir?” gayesel nedeni öğrenmeyi amaçlayan sorulardır. Mekanist açıklamanın sorusu ise “ne” ve “nasıl”dır. Tuğlaların nasıl birleştiği veya Dünya’nın Güneş’e uzaklığının nelere yol açtığı mekanist açıklama ile anlatılır. 
Mekanist açıklamayı benimseyen ilkçağın atomcuları gibi ateistler olduğu gibi Descartes ve Francis Bacon gibi teistler de vardır. Teleolojik açıklamayı yaygın olarak kullanan pek çok teist olduğu gibi, biyolojide teleolojik açıklamadan kaçınmanın zorluğu karşısında birçok ateist biyolog da teleolojik terminolojiyi kullanmaktadır. Sonuçta kritik nokta mekanist veya teleolojik süreci gerçekleştiren bilinçli bir Güç’ün (Tanrı’nın) varlığının kabul edilip edilmemesidir. 
Teist ile ateist arasındaki karşıtlık, bilinçli müdahale ile tesadüf karşıtlığında aranmalıdır; farklılığı mekanizm ile teleoloji karşıtlığında aramak bizi hatalı sonuçlara götürür. Teistler evreni, Tanrı’nın yarattığı bir varlık olarak gördükleri için, evrendeki sebeplerin bilinçli bir şekilde bir sonuç için çalıştırıldığını kabul ederler. Bu yapacağı evin tasarımı zihninde olan bir kişinin, tuğlaları üst üste zihnindeki ev tasarımına (gayeye) göre yerleştirmesine benzer. Kısacası teist, evrenin ve canlıların Tanrı’nın planına (gayesel nedene) göre yaratıldığını kabul ettiği için, mutlaka evrende bir teleolojinin varlığını kabul eder. Fakat bu, teistin, bilimde teleolojik yaklaşımı mekanist yaklaşıma karşı tercih ettiği anlamını taşımaz. Çünkü teist mekanizmi de reddetmez, fakat evrendeki mekanizmin arkasında Tanrısal bilincin olduğunu kabul eder. Özellikle biyolojide teleolojik açıklama ile mekanik açıklamalar çok iç içe geçer. Örneğin gözdeki her tabakanın fonksiyonlarıyla görme işlevinin nasıl gerçekleştiği (mekanist açıklama) ile bu tabakaların hangi işe yaradığı (teleolojik açıklama) göz ile ilgili bir konu işlenirken ayırt edilemeyecek kadar iç içedir. 
Bir teistin mekanist açıklamalardan rahatsızlık duyması için hiçbir sebep gözükmemektedir. Bilakis mekanist açıklamalar sonucu elde edilecek veriler canlıların bilinçli bir tasarımın ürünü olduğunu ortaya koymakta kullanılmaktadır. Bir teist nedenlerden sonuca giden bilimsel bir yaklaşımı (mekanist yaklaşımı) benimseyebilir, nitekim Descartes gibi bunun örneği birçok ünlü teist vardır. Bir teistin kabul edemeyeceği, evrenin veya canlıların tesadüfen oluştuğu iddiasıdır. 
Mekanizm ile teleoloji arasındaki zıtlığın bazılarınca teizm ile ateizm arasındaki zıtlığa eşitlenmesinin sebebini düşündüğümüzde şu sonuç karşımıza çıkmaktadır. Teist, Tanrı’nın iradesini kabul ettiği için, Tanrı’nın mekanist süreçleri takip etmeden bir anda sonucu (gayeyi) yaratmasını da mümkün görebilir. Kısacası teist, evrendeki mekanizmi reddedebilir, ama evrendeki bilinçli yaratılışı kabul ettiği için evrendeki teleolojiyi reddedemez. Aslında büsbütün mekanist süreçleri reddeden bir teist bulmak oldukça zordur. Hiç kimse sağduyuyu reddetmeden annesi doğurmadan (sebep), çocuğun dünyaya geldiğini (sonuç) söyleyemez. 
Demek ki teistler ya tamamen, ya büyük ölçüde, ya da kısmen mekanizmi kabul etmektedirler. Fakat evrendeki tüm oluşumları maddenin çeşitli kombinizasyonları sonucu, bilinçli bir müdahale olmaksızın oluşmuş gibi gören materyalist-ateistler kendilerini mekanizmi kabule mahkum görmüşlerdir (biyoloji gibi alanlarda teleolojik terminolojiyi kullansalar da). Çünkü mekanizmin dışına çıkmak, maddenin ve doğa kanunlarının dışına çıkmak demekti; bu ise ontolojilerinde madde dışı hiçbir töze yer olmayan materyalist-ateistler açısından mümkün değildir. 
Şimdi bazı bilim felsefecilerinin teleolojiyi nasıl anladığı ya da anlamlandırdığına değinelim; 
Leibniz, gayesel açıklamayla mekanistik açıklamanın birleştirilmesini savunmuştur.[12] Descartes’tan sonra tartışılan maddi beden ile zihnin (ruhun) nasıl uyum sağladığı sorunsalını Malebranche (1638-1715) gibi okkasyonalistler (aranedenciler), Tanrı’nın her an müdahalesiyle zihin ve beden arasındaki uyumun gerçekleştiği şeklinde açıkladılar. Leibniz’e göre ise Tanrı, evrenin başlangıcından bir uyum sistemi kurmuştur; bu uyum sistemi sayesinde birbirinden bağımsız olan zihin (ruh) ve beden arası uyum sağlanır. Birbirinden bağımsız olan ve birbirine hiç etkide bulunmayan[13] monadların arasındaki uyum da başlangıçtan sağlanan bu uyumla gerçekleşmiştir. 
Leibniz’in ontolojisinde Tanrı, kendi dışındaki tüm varlıkların varoluşunun kaynağıdır, tam yetkindir, tüm monadların varlıklarının olduğu gibi uyumlarının da kaynağı O’dur.[14] Tanrı’yı kudreti mutlak olarak gören Leibniz, Tanrı’nın evrene her an müdahale etmediğini söyleyerek, kudreti mutlak bir Tanrı anlayışıyla kendisini çelişiyor görmemiştir. Tam tersine, Tanrı’nın baştan gerekli müdahalelerin hepsini birden en mükemmel şekilde yapmasından dolayı bir daha müdahaleye gerek kalmadığını söyledi. Leibniz’in bu yaklaşımını; evrenden haberdar olmayan, gücü sınırlı bir Tanrı anlayışı olan deizm ile karıştırmamak gerekir. Bu anlayışta mekanistik yaklaşım ile teleolojik açıklama arasında uyum savunulur. Leibniz’in çabası, kendi döneminin teoloji, felsefe ve bilimini uzlaştırmaya yönelik en önemli çabalarından biridir. 
Leibniz’in felsefesinde mekanizm ve teleolojiyi uzlaştırması, insan bedeni ve zihni arasındaki uyuma yaklaşımı, ontolojisi ve Tanrı evren ilişkisinde “baştan düzenlenmiş uyum” modelini temel alması hem genel felsefe, hem de biyoloji felsefesi açısından önemlidir. Onun, matematiğe büyük katkılarıyla beraber, doğada nitelin de nicelin yanında önemli olduğunu söylemesi ve Buffon gibi çok önemli biyologları etkilemesi dikkate alınmalıdır. Ayrıca monadların hepsinin birbirinden farklı olduğunu ve aralarında bir derecelenme olduğunu savunan Leibniz’in “süreklilik prensibi” ile madenleri, bitkileri, hayvanları ve insanları sınıflaması da biyoloji felsefesi açısından kayda değerdir. Leibniz’in varlık sınıflamasında türler statik olması açısından evrimci anlayışa tamamen zıttır; ama evrimci anlayışa en zıt görüş olarak kabul edilen özcülüğe karşı olması açısından evrimci yaklaşımlara yakınlaşmaktadır.[15] 
Kısa bir süre sonra William Paley (1743-1805) ünlü Doğal Teoloji (Natural Theology) yaklaşımıyla teleolojik delil açısından bir klasik olan eserini yazdı. Paley’in bu eseri Darwin’in de içinde olduğu birçok kişiyi çok uzun yıllar etkiledi.[16] Paley, doğadaki varlıkların gelişiminden çok yapısal özellikleri üzerinde durur. Doğada “tasarımı” ve “amacı” gözlemlediğimizi; var olan tasarımın Tasarımcı’ya işaret ettiğini söyler. Paley, sürekli olarak tasarımı vurgulamasına rağmen, skolastiklerin yaklaşımıyla karıştırılmamak istediğini ve bu yüzden “gai sebep” kavramını kullanmadığını söyler.[17] 
<blockquote>
<blockquote>
“ Bir çalılıktan karşıya geçerken, ayağımı bir taşa doğru attığımı farz edelim. Bana, nasıl olup ta o taşın oraya geldiği ya da orada bulunduğu sorulsaydı, bildiğim her şeyin dışında, muhtemelen bir şekilde önceden beri orada olduğunu söylerdim…Ancak, yerde bir saat bulduğumu farz etseydik bu durumda o saatin nasıl olup ta orada olduğunu sorgular ve neticede daha önceki cevabımı veremezdim. Aksine, saatin parçalarının birbirleriyle olan uyumu ve bir sistemi oluşturacak şekilde bir araya gelmiş olmaları bize belli bir zamanda, belli bir yerde ve belli bir amaç için bir ya da birden fazla sanatkârın saati tasarlayıp yapmış olduklarını düşündürürdü.”</blockquote>
</blockquote>
Paley’in analojisini güçlü kılan nokta saatin kökenini bilmeye gerek duymadan, sırf saatin yapısından sonuca gidebilmesidir. Ayrıca, onun analizinde sırf bir organı ele alıp sonuca gitmek mümkündür. Kişi insan gözünü ele alıp sonuca gidebilir, ayrıca karaciğerin, akciğerin de incelenmesi sonuca varmak için elzem değildir. Canlı organizma makinaya benzetilir ve makinenin yapılma aşaması gözlemlenmese bile makinenin bir tasarımcısı olması gerektiğine dair benzetme ile canlıların da bir Tasarımcısı olduğu ortaya konur. Paley’in bu argümantasyonuna karşı, Hume’un, canlılarla makine arasında analoji kurulamayacağı itirazı delil olarak gösterilir. Michael Denton, moleküler biyolojideki gelişmelerin Paley’i doğrulayıp Hume’u yanlışladığını söylemektedir (Bu gelişmeler özellikle son 50 yılda gerçekleşti). Buna göre canlı hücrelerin içinde gerçekleşen mikro seviyedeki faaliyetlerin çoğu çok gelişmiş makinelerin benzer vazifelerini yapmakta ve Paley’i desteklemektedir.[18] Paley, analojisini yaparken, canlıların karmaşıklıkta ve maharette, makinelerden çok üstün olduklarını da belirtmektedir.[19] İlerleyen bölümlerde Paley’in bu yaklaşımını canlılar dünyası hakkında yapılan makro ve mikro araştırmaların desteklediğini göreceğiz. 
Paley, incelediğimiz saatin, ilaveten yeni saatler üreten bir mekanizmaya da sahip olduğunu düşünmemizi ister. Saat, başka saatler üretme yeteneğiyle daha da mükemmel bir makineye dönüşecek ve ustasının maharetini daha fazla sergileyecektir. Eğer daha mükemmel bir saat (saat oluşturan saat) gördükten sonra, saatin bir ustası olduğu kanaatimizi değiştirirsek hata yapmış oluruz. Daha mükemmel olan bir saatin ustasının sanatını daha çok takdir etmemiz gerekir; yoksa Paley’e göre ateistlerin düştüğü hataya düşmüş oluruz.[20] Bu analojisinde Paley, makineye benzettiği canlıların üreme faaliyetlerinin ateistleri şaşırttığına ve canlıların üreme faaliyetleriyle daha da mükemmel varlıklar olduğunun düşünüleceği yerde canlıları, kör tesadüflerle açıklamaya çalışmalarına eleştiri getirmektedir. 
Paley’in yaklaşımının bir avantajı da La Mettrie (1709-1751) gibi insanı tümden makineleştirip ruhu ayrı bir töz olarak kabul etmeyenlerin yaklaşımından etkilenmemesidir. Paley’in yaklaşımında, ruhun ayrı bir töz olup olmadığı ispatlansa da ispatlanmasa da, zaten var olan deliller Tanrı’nın varlığını temellendirmeye yeterlidir. Paley kulak ve göz gibi tek bir organdan bile sonuca gittiği için; onun tasarım delili “dar tasarım delili” (narrower design argument) olarak adlandırılabilir.[21] 
Paley, “Doğal Teoloji” kitabının ikinci bölümünde astronomi açısından önemli yaklaşımlarda bulunur. Güneşin evrimleştiğini, bundan sonsuz bir durağan-durum modelinin mümkün olmadığının anlaşıldığını söyler. Ayrıca konumuz açısından önemli bir kavram olan “İnsancı İlke”yi önceleyen açıklamalar yapar. İnsanların var olması için evrensel kanunların dar sınırlar içinde gerçekleşmesi gerektiğini ve öyle olduğunu söyler.[22] Paley, bu izahlarında kendisiyle özdeşleşen analojik yaklaşımından nicel bir yaklaşıma geçmiştir. Bu yaklaşım “insan merkezli tasarım” üzerine kuruludur. 
Hume, deney ve gözleme dayalı verilerden sonuçlar çıkarmadı, bu yüzden birçok kişi Paley’in gözlem verilerine dayalı argümantasyonunu onun eleştirel yaklaşımına tercih etti. Ateist-Darwinci yaklaşımın en ünlü ismi Richard Dawkins bile, Paley’in yaklaşımının Darwin’in Evrim Teorisi’ni ortaya konmadan önce Hume’unkine tercih edilir olduğunu söylemektedir.[23] Paley’in argümantasyonu Darwin’in Evrim Teorisi’ni ortaya koymasına kadar popülerliğini korudu. 
Robert Boyle‘ da yaptığı bir açıklamasında şöyle demektedir; 
<blockquote>
<blockquote>
”Epikürcüler gibi sonsuz boşlukta tesadüfen karşılaşan atomların kendi başlarına bir dünya ve onun bütün görüngülerini oluşturabileceklerini varsaymaktan uzağım: ne de Tanrının bütün madde yığınını ve sabit hareket miktarını bir kez ortaya koyduktan sonra, evreni yapmak için başka bir şeye gerek görmediğini; maddi kısmın, kılavuzdan yoksun kendi hareketiyle kendisini düzenli bir sisteme sokabilecek yetenekte olduğunu düşünüyorum.<blockquote>
Benim savunduğum felsefe, yalnızca cismani şeylere ulaşır ve ilk nedenlerle doğanın daha sonraki gidiş yolu arasında ayrım yaparak, maddeye hareketi gerçekten Tanrının verdiğini öğretir. Ancak, bunu başlangıçta, tasarladığı dünyayı oluşturacak madde parçalarını bu şekilde ayarlayacak biçimde, değişik hareketlerini yönlendirerek yapmış ve hareketin kurallarını ve maddi şeyler arasındaki doğa yasaları dediğimiz bu düzeni kurmuştur.”</blockquote>
</blockquote>
</blockquote>
Boyle’a göre, 
<blockquote>
<blockquote>
“Epikür ve izleyicilerinin çoğu … Kendilerine göre dünya, niyetlenilmiş hiçbir amaç olmaksızın şans tarafından yapıldığından, şeylerin sonlarını [nihai nedenleri] dikkate almayı bırakmışlardır.” Buradaki şans anlayışı, atılan zarların sonuçlarındaki gibi som bir şans anlamına gelmeyip, -tasarımdan kanıtlamaya doğrudan karşıtlık içinde- evrenin, ve böylece doğal ve toplumsal tarihin belirlenmemiş doğasına dayanan bir akıl yürütmedir. Bu yüzden, Boyle, Epikürcü atomculuğun kendi mekanist görüşlerini oluşturmak için zorunlu olan bazı hipotezlerini benimserken, sonuna dek götürülen materyalizmi ve ateizmi reddediyordu. Tersine, Stephen Jay Gould‘un söylediği gibi, “mekanizm ve dini, her iki tarafa da daha yüksek bir statü bahşeden tutarlı bir sistem içinde düzgünce evlendirmişti.” [24]</blockquote>
</blockquote>
Kısaca özetlersek teistler ister teleolojik, ister mekanist açıklamayı benimsesinler, ontolojileri gereği evrende Tanrı’nın planının (teleolojinin) varlığını kabul etmek durumundadırlar. Materyalist-ateistler ise ister teleolojik, ister mekanist terminolojiyi kullansınlar, varlıktaki her tür oluşumun bilinçli bir gücün müdahalesi olmadan mekanist bir süreçle oluştuğunu ontolojilerinin gereği olarak kabul etmek durumundadırlar. Teistlerin çoğu, teleolojik gayenin mekanist süreçlerle oluştuğunu kabul ettikleri için, bir teistin mekanizmi kabul etmesi mümkünken, bir ateistin teleolojik yaklaşımı bir terminoloji olarak kullanmanın ötesinde kabul etmesi mümkün değildir. Ateistlerin biyolojinin gereklerinden dolayı teleolojik terminolojiyi kullanınca Ernst Mayr gibi “telenomi”[25], Ayala gibi “doğal teleoloji” kavramlarını kullanmaları[26], içine düştükleri sıkıntıyı göstermektedir. 
Felsefe tarihinde “evrim” kavramına merkezi rolü veren en ünlü felsefecinin Hegel olduğunu söyleyebiliriz. Fakat, o, hiçbir yerde Evrim Teorisi’ne benzer bir yaklaşım sergilemez; türlerin birbirinden evrilmesi onun felsefesinin bir parçası değildir. Bu da gösteriyor ki felsefede “evrim” kavramına merkezi bir rol vermek, canlı türlerinin birbirlerinden oluştuğu fikrinin (Evrim Teorisi) kabul edilmesi ile özdeşleştirilemez. “Evrim” kavramı ile “Evrim Teorisi” elbetteki ilişkilidir, ama bu ilişki mutlak anlamda özdeşliği gerektirmemiştir. 
Aslında “evrim” kavramının her bir önceki aşamanın basit, daha kötü, daha aşağı durumunun, bir sonraki kompleks, daha iyi, daha üst duruma geliştiğini belirten anlamı, en az karşılığını Evrim Teorisi’nde, özellikle materyalist Evrim Teorisi’nde bulur. Hegel gibi idealist filozoflar, Tanrısal Zihni, gelişmenin arkasına koydukları için evrimi -neden sürekli gelişme olduğunu- temellendirebiliyorlardı. 
Nitekim Evrim Teorisi’ni savunan 20.yüzyılın Süreç Felsefecileri de -Hegel ile önemli benzerlikleri vardır (önemli ayrılıklara rağmen)- evrimin gelişme yönünde ilerleyen yapısını, Tanrı’nın bu yöndeki iradesiyle temellendirmeye çalıştılar. Marx’ın materyalist tarih anlayışında ise kapitalizm, sosyalizm ve komünizm gibi aşamaların insanların ekonomik ilişkileri sonucu oluşması ve bir kez bir aşamaya gelinince geriye dönülmemesi insan bilinci ve iradesi ile izah edilebilir. Fakat materyalist bir yaklaşım ile Evrim Teorisi savunulunca, her ne kadar doğal seleksiyon gibi mekanizmalar olsa da, gelişmeci “evrim” bir yasa olmaktan çıkar. Basit tek hücreliden kompleks canlıların oluşması Evrim Teorisi’nde savunulur; ama birçok materyalist evrimci, bu süreci tesadüfi buldukları için, canlıların daha basitlerinin daha komplekslerden de oluşabileceğini söylemişlerdir. Materyalist Evrim Teorisi’ni savunanların birçoğu tek yönlü gelişmeci evrime felsefeleri gereği karşı çıkmaları gerektiğini görmüşler ve karşı çıkmışlardır.Evrim Teorisi’ndeki, tek yönlü ve gelişmeci süreci reddetmek, aslında “evrim” kavramının gelişmeyi vurgulayan yapısını yani “evrimin” kendisini reddetmektir. 
Bu yüzden materyalist Evrim Teorisi savunucularında “evrim” kavramı, Hegel gibi felsefecilerde olduğu gibi genel ve mutlak bir yasa olamaz.Hegel ile aynı dönemde yaşamış ve Hegel’den birkaç yaş küçük Schelling, “evrim” merkezli doğa felsefesini Hegel’den önce ileri sürmüştür. Schelling, Doğa’nın başka bir deyişle total gerçekliğin, ancak süregelmekte olan gelişimle anlaşılabileceğini söyledi. Doğa başta cansızdı, sonra bitki, sonra hayvan, sonunda insan zihni şeklinde bu birlik -doğa- kendini gösterdi.[27] Doğadaki gelişme aşama aşama gerçekleşir ve bu süreç ancak Tanrı ile anlaşılabilir.[28] 
Ünlü tarihçilerden Arthur Lovejoy’a göre felsefeye ilk olarak “evrimci metafizik”, daha doğrusu “evrilen Tanrı” anlayışı Schelling ile girmiştir. Bu Tanrı, evren ile birdir (monism) ve nihai aşamada tam anlamıyla anlaşılır olacaktır. Schelling, filozof Jacobi ile tartışmasında Tanrı’nın hem ilk, hem son, hem Alfa, Hem Omega olduğunu söyleyerek “evrilen Tanrı” anlayışı ile Tanrı’nın mükemmelliğini uzlaştırmaya çalışmıştır.[29] Schelling’in kendisinin bilim alanında önemli bir katkısı olmasa da; Goethe gibi biyoloji alanında da önemli izleri olan birini etkilemesi[30], Burdach, Oken, Carus, Oersted, Steffens, G. H. Schubert gibi natüralistlerin yetişmesine katkısının olması ve metafizik ile bilimin kaynaşmasını sağlayan doğa felsefesi[31] ile felsefe açısından olduğu kadar bilim açısından da önemlidir. 
Hegel’in etkisi Schelling’inkinden çok daha büyük olmuştur. Hegel’in felsefesinde de “evrim” çok merkezi bir role sahipti; fakat artık burada Doğa’nın evrimi değil, insanlık tarihinin evrimi merkezdeydi. Bu evrimi gerçekleştiren Hegel’in, kimi zaman Mutlak, kimi zaman Tin (Geist), kimi zaman Akıl dediği Tanrı’dır. Hegel’de ontik olan ile mantıksal olan ve Tanrısal doğa ile insansal doğa aynıdır; bu yüzden Hegel’in epistemolojisinde “Tin” bilinç ile bilinebilir.[32] 
Görülüyor ki Hegel, insan aklını, sübjektif bir yargılayıcı olarak değil, objektif gerçekliğin bir kavrayıcısı olarak görmektedir. Hegel, Kant’ın gerçekliğin bilinemeyeceği, yalnızca fenomenin bilinebileceği düşüncesine karşı çıkar.[33] Kategoriler, Kant’ın sandığı gibi sadece varlık üzerine düşünmeye değil, aynı zamanda varlığı kavramaya yararlar; çünkü varlık ile özdeştirler. Düşünce kalıbına giren formlar Tanrısal yaratmanın aşamalarıdır.[34] Tanrısal yaratma evrimsel bir süreç içinde ortaya çıkar. Hegel’in felsefesinde Tanrı evrene içkin olup, tarihin evrimsel sürecinde kendini gerçekleştirir.[35] Hegel’de, Schelling’te olduğu gibi evrene içkin bir gayesellik fikri vardır. 
“Evrim” ile “Evrim Teorisi”nin ayırt edilmesi önemlidir, ama bunun yanında felsefelerinde “evrim” kavramına merkezi bir rol verenlerin, Evrim Teorisi’ni daha kolay kabul ettikleri de göz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin Ernst Mayr, Almanya’daki doğa felsefecilerinin evrimci yaklaşımlarının; Darwin’in ve Evrim Teorisi’nin, Almanya’da diğer ülkelerde olduğundan daha kolay bir şekilde kabul edilmesini sağladığını söyler.[36] 
Ayrıca bu evrimci-idealist bakış açısı, biyolojide canlının özelliklerinin baştan oluştuğunu söyleyen önoluşumcu görüşe karşı canlının embriyodaki evrimsel aşamalarda oluştuğunu söyleyen sıralı oluşumcu görüşün, Wolff ve Von Baer gibi önemli biyologlarca savunulmasına da etki etmiştir.[37] Daha sonra bu gelişmeler, insan embriyosundaki gelişmeleri, dünya tarihi içindeki canlılığın gelişmesinin bir özeti olarak gören anlayışa kadar uzandı.[38] 
Ayrıca, evrimci-idealist doğa felsefecileri, Evrim Teorisi ortaya konduktan sonra, “Tanrı’nın yönlendirdiği teleolojik bir Evrim Teorisi’ni” savunanlara ilham kaynağı olmuşlardır. 
 Bu konuda belkide medyamızda yapılan en isabetli yorumlardan birini burda yeniden hatırlayarak makaleyi neticelendirmek gerekli. Radikal gazetesi yazarı Türker Alkan’ın <a href="http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=184049" target="_blank">Geceleri Tanrı’ya inanan çocuk</a> başlıklı yazısında isabetli yorumlar var. Kendisi yazdıklarında genelde klasik kalıplar içersinde düşünmeye eğilimli biri olsa da evrim husunda bazı sözleri oldukça açık itiraflar ve benzer düşünce ekolünden gelenlere dair içsel bir eleştirisel bakış taşıyor. Sayın Alkan makalesinde tamamıyla katıldığımız bir tespitte bulunmakta; 
<blockquote>
“canlıların yaşamına, insan bünyesinin olağanüstü karmaşıklığına, inceden inceye tasarımlanmış, hesaplanmış mühendisliğine bakınca ‘teleolojik’ (amaçsal) bir durumla karşı karşıya bulunduğumuzu düşünmeden edemiyorum“ 
“Çağımızın egemen ideolojilerinden ‘pozitivizm’ ve ‘materyalizm’ yazık ki [bu yönde incelemeye] engel oluyor, kafaları koşullandırıyor…“ </blockquote>
Kaynakça; 
Tanım- (wikipedia) 
[1] http://dusundurensozler.blogspot.com/2008/09/evrim-dncesinde-teleoloji.html 
( karşıt bir görüş olarak tavsiye edilir) 
[2] Aristoteles, Fizik, çev: Saffet Babür, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul (2001), s. 81 
[3]Aristoteles, Fizik, s. 71-93; Bryan Magee, Felsefenin Öyküsü, s. 36. 
[4] Michael Ruse, Philosophy of Biology, s. 16. 
[5] Francisco J. Ayala, Teleological Explanations, ed: Theodosius Dobzhansky, W. H. Freeman and Company, (1977), s. 497-504. 
[6] Teoman Duralı, Biyoloji Felsefesi, s. 64. 
[7] Ernst Mayr, Toward A New Philosophy of Biology, s. 45. 
[8] C. S. Pittendrigh, Adaptation,Natural Selection And Behavior, Roe and Simpson, (1958), s. 394.; Aktaran: Ernst Mayr, Toward A New Philosophy of Biology, s. 47. 
[9] Ernst Mayr, Toward A New Philosophy of Biology, s. 44-51. 
[10] Bekir Karlığa, İslam Düşüncesinin Batı Düşüncesine Etkileri, s. 35-47. 
[11] İlhan Kutluer, İlim ve Hikmetin Aydınlığında, s. 102. 
[12] G. W. Leibniz, Monadoloji, s. 20. 
[13] G. W. Leibniz, Monadoloji, s. 2. 
[14] G. W. Leibniz, Monadoloji, s. 9-11. 
[15] Ernst Mayr, The Growth of Biological Thought, s. 129. 
[16] James Rachels, Created From Animals, Oxford University Press, Oxford (1990), s. 116-117. 
[17] John D. Barrow, Frank J. Tipler, The Anthropic Cosmological Princple, s. 76-77. 
[18] Micheal Denton, Evolution A Theory in Crisis, Adler and Adler, Wisconsin (1996), s. 340-341. 
[19] William Paley, Natural Theology, s. 39. 
[20] William Paley, Natural Theology, s. 39. 
[21] Cafer Sadık Yaran, The Argument From Design In Contemporary Thought, (Yayınlanmamış Doktora Tezi) University of Wales (1994), s. 11. 
[22] John D. Barrow, Frank J. Tipler, The Anthropic Cosmological Principle, s. 80. 
[23] Richard Dawkins, Kör Saatçi, çev: Feryal Halatçı, Tübitak, Ankara (2002), s. 7-8. 
[24] 1. John Bellamy Foster Marx’ın Ekolojisi s.68 Epos yayınları. 
[25] Ernst Mayr, Toward A New Philosophy of Biology, s. 45. 
[26] Francisco J. Ayala, Teleological Explanations, s. 497-504.<a href="http://www.canertaslaman.com/kitap/1.htm#_ftnref222" name="_ftn222"> 
</a> 
[27] Bryan Maage, Felsefenin Öyküsü, s. 156-157 
[28] Schelling, System of Transcendental İdealism, çev: J. Gutmann, Open Court, Chicago (1936), s. 318; Aktaran: John D. Barrow, Frank J. Tipler, The Anthropic Cosmological Principle, s. 156. 
[29] John D. Barrow, Frank J. Tipler, The Anthropic Cosmological Principle, s. 156-157. 
[30] Erik Nordenskiöld, The History of Biology, s. 278-279. 
[31] Alfred Weber, Felsefe Tarihi, s. 344. 
[32] Hegel, Tinin Görüngübilimi, çev: Aziz Yardımlı, İdea Yayınları, İstanbul (2004), s. 36. 
[33] Hegel, Felsefe Tarihi Dersleri, çev: Nejat Bozkurt, (‘Seçilmiş Parçalar’ içinde) Remzi Kitabevi, İstanbul (1986), s. 189-190. 
[34] Hegel, Mantık Bilimi, çev: Aziz Yardımlı, İdea Yayınları, İstanbul (2004), s. 73-92. 
[35] Hegel, Tinin Görüngübilimi, s. 515-516. 
[36] Ernst Mayr, The Growth of Biological Thought, s. 387-388. 
[37] Howard Adelmann, Marcello Malpighi And The Evolution of Embryology, Cornell University Press, New York (1966).; Aktaran: Peter J. Bowler, Evolution The History of An Idea, s. 101. 
[38] Peter J. Bowler, Evolution The History of An Idea, s. 101-102. 
[39] http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=184049 
Daha fazlası için ; <a href="http://www.canertaslaman.com/kitap/1.htm">http://www.canertaslaman.com/kitap/1.htm</a></div>
</div>

TELEOLOJİ ve TELENOMİ

TELEOLOJİ ve TELENOMİ Dr.Caner TASLAMAN Derleyen : Mustafa Ajlan ABUDAK Yayınlarımızla ilgilenenler için sitemizin başlığı olan ” Te...

Devamı »

Darwin'in Bir Fikri Daha Duman Oldu

DARWIN’İN BİR FİKRİ DAHA DUMAN OLDU…</h2>
<div class="post_content">
<a href="http://www.cruiseportinsider.com/mudbubble.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img alt="" border="0" class="alignright" height="400" src="http://www.cruiseportinsider.com/mudbubble.jpg" width="300" /></a> 
Mustafa Ajlan ABUDAK 
Darwin’in ılık havuz teorisi test edilir… 
Amerika Birleşik Devletlerinin önde gelen araştırmacılarının elde ettiği son bulgulara göre Yeryüzünde hayatın hidro termal göletlerden ya da volkanik kaynaklarından kaynaklanması oldukça olasılık dışı.. 
Yapılan araştırmalar volkanik havuzlarda hayatın ortaya çıkmasını sağlayacak doğru koşulları sağlanamadığını gösteriyor. Yeryüzünde hayatın nasıl başladığı ile ilgili bulgular Londra Kraliyet Akademisinde iki günlük uluslar arası bir toplantıda tartışıldı. 
Darwin’in teorisi 
Santa Cruz’daki Kaliforniya Üniversitesi’nden Ordinaryus Prof. David Deamer, sunumun başlarında şunu söyledi; 
<blockquote>
Darwin’in hayatın küçük ılık bir havuzda başlamış olabileceğini söylemesi üzerinden 140 yıl geçti. Şimdi bizler Darwin’in bu fikrini test ediyoruz. Bu küçük sıcak havuzlar Rusya’daki volkanik Kamçatka bölgesi ve Kaliforniya’daki Lassen dağındakilerle ilişkili. Sonuçlar hem şaşırtıcı hem de bazı açılardan rahatsız edici. Kil içeren sıcak asitli volkanik su öyle görülüyor ki, kimyasalların birleşerek öncü organizmaları oluşturması için doğru koşulları sağlamıyor. 
Hayatın yapı taşları olan DNA ve amino asitlerin ve diğer bir zorunlu içerik olan fosfatın volkanik havuzlardaki kil partiküllerinin yüzeyine yapıştılar. Bunun önemi, kilin daha önce hayatın başlangıcına dair ilginç kimyasal reaksiyonları kolaylaştırmasıydı. Fakat deneylerimizde, organik bileşikler kil parçacıklara oldukça güçlü bir şekilde tutarak başka herhangi bir kimyasal reaksiyona girmediler… 1</blockquote>
Efendim Yeni Darwinciler ve ateistler bu konuda ne düşünüyorlarmış kısaca birkaç örnekle bakalım; 
Carl Sagan bunu ilkel bir serbest canlının, organik sulu çözeltide üremesi olarak hayal etmiştir. 
<a href="http://tr.wikipedia.org/wiki/Richard_Dawkins" target="_blank">Richard Dawkins</a>, Bencil gen adlı kitabında bu en önceki yaşam şeklinin imgesini şu şekilde detaylandırmıştır; 
‘‘Bir noktada, özellikle olağanüstü bir molekül, kaza eseri oluşmuştur. Biz buna kopyalayıcı (replicator) adını veriyoruz. Bu beklide çevredeki en karmaşık ya da büyük molekül değildi, fakat kendisinin kopyalarını oluşturabilecek kadar olağan üstü bir özelliğe sahipti.’’ 
Şimdi Bu bulgular bize ne gösteriyor..? DNA ve RNA daki organisazyonu som şansın kaza hükümdarlığına emanet eden akılların hayatı ve evrimi anlamak adına dünyayı nasıl 140 yıl boyunca dezinformasyona tabi tutup, bu masala kamuoyunu nasıl inandırmaya çalıştıklarını gösteriyor. Böylece, Darwinciler ön kabulleri olan materyalist imana uygun evrimsel senaryolar oluşturabilmek için sorgulayan akılları sisli bir muğlaklığın içinde pasifize ediyorlardı. 
Bu konuda son söz eskinin bir bilgesinin sözleri olacak. İngiliz bilim insanı Robert Boyle tamamen katıldığım açıklamasında şöyle demektedir; 
<blockquote>
Epikürcüler gibi sonsuz boşlukta tesadüfen karşılaşan atomların kendi başlarına bir dünya ve onun bütün görüngülerini oluşturabileceklerini varsaymaktan uzağım: ne de Tanrının bütün madde yığınını ve sabit hareket miktarını bir kez ortaya koyduktan sonra, evreni yapmak için başka bir şeye gerek görmediğini; maddi kısmın, kılavuzdan yoksun kendi hareketiyle kendisini düzenli bir sisteme sokabilecek yetenekte olduğunu düşünüyorum. Benim savunduğum felsefe, yalnızca cismani şeylere ulaşır ve ilk nedenlerle doğanın daha sonraki gidiş yolu arasında ayrım yaparak, maddeye hareketi gerçekten Tanrının verdiğini öğretir. 
Ancak, bunu başlangıçta, tasarladığı dünyayı oluşturacak madde parçalarını bu şekilde ayarlayacak biçimde, değişik hareketlerini yönlendirerek yapmış ve hareketin kurallarını ve maddi şeyler arasında ki doğa yasaları dediğimiz bu düzeni kurmuştur. Aynı felsefe, evren bir kez Tanrı tarafından yaratılıp hareketin yasaları konulduktan ve bütün bunlar Tanrının ebedi toplayıcılığıyla, genel takdiriyle bir araya getirildikten sonra, dünya görüngülerinin madde parçalarının mekanik özellikleriyle fiziksel olarak üretildiğini ve bunların birbirlerine karşı mekanik yasalara göre işlediklerini de öğretir. 
Boyle’a göre, “Epikür ve izleyicilerinin çoğu … Kendilerine göre dünya, niyetlenilmiş hiçbir amaç olmaksızın şans tarafından yapıldığından, şeylerin sonlarını [nihai nedenleri] dikkate almayı bırakmışlardır.” 2</blockquote>
Robert Shapiro’nun hayatın nasıl oluştuğuna dair yeni Darwincilerin önerdiği süreçlerin olasılığı ile ilgili şu söyledikleri akıl edebilenler için yeterince açık deliller sunmaktadır: 
<blockquote>
Problem şu analojiyi akla getirmektedir: 18 delikli bir sahada golf oynayan bir golf oyuncusu düşleyin, daha sonra farz edelim ki top oyuncu olmadan kendi kendine bu sahada oyuna devam etsin. İşte bu çalışmada böyle bir olasılığı göstermektedir. Prebiyotik sentezin, nükleotidleri oluşturması için doğal güçlerden meydana gelen (depremler, rüzgârlar, kasırgalar, seller vs gibi) bir birleşimin golf sahasındaki topun gerçekleştirdiği sonucu yeterince zaman verilirse gerçekleştirebileceğini kabul etmek zorundadırlar. RNA’nın kendi kendine oluşumunu engelleyecek herhangi bir doğa yasası bulunmamaktadır, fakat bunun gerçekleşmesi için gerekli şans gerçektende devasadır.</blockquote>
İşte tam da bu yüzden akıllarını nedenler yerine dumanlara emanet etmiş oluyorlar..Konuyla samimi olarak ilgilenenlere oldukça detaylı bir şekilde hayatın başlangıcını DNA, RNA ve amino asit dünyasından elde edilen bulgulara dayanarak açıklandığı bir diğer makalemizi de okumalarını öneriyorum. Olasılıkların yapıcılığının sınırları nerededir? Sonsuz mudur? Bu iki makale birleştiğinde hayatın nasıl başlamış olabileceğine dair kafasında soru olanların teleolojik düşünceye dair oldukça doyurucu kanıtlara sahip olacağını düşünmekteyim. Makale için lütfen tıklayın. 
<a href="http://akillitasarim.wordpress.com/2007/08/01/hayatin-baslangici-icin-daha-basit-bir-baslangic-fikri-uzerine/" target="_blank">HAYATIN BAŞLANGICI ÜZERİNE…</a> 
Kaynaklar; 
1. <a href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/4702336.stm">http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/4702336.stm</a> 
2. John Bellamy Foster Marx’ın Ekolojisi s.68 Epos yayınları. 
<a href="http://akillitasarim.wordpress.com/2011/02/25/darwinin-bir-fikri-daha-duman-oldu/">Kaynak</a></div>
</div>

Darwin'in Bir Fikri Daha Duman Oldu

DARWIN’İN BİR FİKRİ DAHA DUMAN OLDU… Mustafa Ajlan ABUDAK Darwin’in ılık havuz teorisi test edilir… Amerika Birleşik Devletlerinin ö...

Devamı »

SODYUM KANALLARI HAYVAN SİNİR SİSTEMİNDEN ÖNCE EVRİMLEŞMİŞ

SODYUM KANALLARI HAYVAN SİNİR SİSTEMİNDEN ÖNCE EVRİMLEŞMİŞ….</h2>
<div class="post_content">
<a href="http://akillitasarim.files.wordpress.com/2011/05/choanoflagellate-1.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img alt="" class="aligncenter size-full wp-image-1814" height="375" src="http://akillitasarim.files.wordpress.com/2011/05/choanoflagellate-1.jpg?w=432&h=375" title="choanoflagellate (1)" width="432" /></a> 
Mike GENE & M.Ajlan ABUDAK 
Hayvan sinir sitemin gerekli bir parçası olan ” sodyum kanallarının ” bu sistemin evrimleşmesinden daha önce evrimleşmiş olduğu Texas üniversitesindeki araştırmacılar tarafından keşfedildi. 
Nörobiyoloji profesörü Harold Zakon ; 
<blockquote>
 Sinir sistemi yaklaşık bundan 600 milyon yıl kadar önce deniz anası benzeri canlılarda görüldü ve sodyum kanallarınında bu zaman diliminde evrildiği düşünülüyordu. Şimdi keşfettiğimiz üzere biliyoruz ki sodyum kanalları sinir sistemi evrilmeden oldukça önce evrilmişti.</blockquote>
Zakon, Hills ve Liebeskind bu tip sodyum kanalları için keşfettiği genler herhangi bir nörondan daha az, çoklu hücrelerden yapılmamış bir organizmanın içerisindeydi. Bu tek hücreli organizma bir choanoflagellate’dı. Bu canlı deniz anası ve insan gibi çok hücreli organizmaların oldukça uzak bir akrabasıydı. 
 
Sodyum kanalları nöronların karmaşık mekanizmasının gerekli bir parçasıdır. Kanallar hücre duvarı boyunca taşkın kapağı misali set çekerek yerleşmiş yapılardır. Kanallar açıldığında sodyum mebran arasından nöron içine akar, buda sinir uyarıları üretir. 
İşte sodyum kanalları choanoflagellates’larda bulunduğundan dolayı, bilim insanları bu yapıdan sorumlu genlerin sinir sistemi oluşumundan önce meydana gelmiş olmakla kalmayıp, çok hücreliliğin evriminden bile önce var olduğunu ileri sürmekteler. 
Alfred W.Roark Centennial’den doğa bilimleri profesörü Hills, 
<blockquote>
<div style="text-align: left;">
Bu genler daha sonra çok hücreli hayvanların sinir sisteminin evriminde yan işlev mekanizması olarak uyarlandı. Bu çalışma sinir sistemi gibi karmaşık yapıların , sıklıkla diğer amaçlar için evrilmiş yapılardan tedrici olarak evrilebileceğini göstermektedir.”</div>
</blockquote>
Makale bizlere Yeni Darwinci (Dawkins,Dennet) senaryolar üzerine bina edilen naturalist evrimci inancın birkez daha evrim için yegane geçerli açıklama olmadığını ve olamayacğını bilimsel olarak göstermektedir. Tüm bunlardan sonra önden yüklemeli teleolojik bir evrimin hala olası olabileceğini düşünmüyorsanız, zihninize giydirdiğiniz deli gömleği ile bilimsel verileri okumayın.. 
<h3>

Orjinal makale; <a href="http://neurosciencenews.com/sodium-channels-evolved-before-animals-nervous-systems-neuroscience-research/">Neurosciencenews</a> <a href="http://akillitasarim.wordpress.com/2011/05/26/sodyum-kanallari-hayvan-sinir-sisteminden-once-evrimlesmis/">Kaynak</a></h3>
</div>
</div>
</div>
</div>

SODYUM KANALLARI HAYVAN SİNİR SİSTEMİNDEN ÖNCE EVRİMLEŞMİŞ

SODYUM KANALLARI HAYVAN SİNİR SİSTEMİNDEN ÖNCE EVRİMLEŞMİŞ…. Mike GENE & M.Ajlan ABUDAK Hayvan sinir sitemin gerekli bir parças...

Devamı »

Teorinin Sonu: Veri Madenciliği Bilimsek Metodu Geçersiz Kıldı

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<link href="http://s2.wp.com/i/favicon.ico?m=1311976023g" rel="shortcut icon" sizes="16x16 24x24 32x32 48x48" type="image/x-icon"></link>
<link href="http://s2.wp.com/i/favicon.ico?m=1311976023g" rel="icon" sizes="16x16 24x24 32x32 48x48" type="image/x-icon"></link>
<link href="http://s0.wp.com/i/webclip.png?m=1311618116g" rel="apple-touch-icon-precomposed"></link>
<link href="http://akillitasarim.wordpress.com/?openidserver=1" rel="openid.server"></link>
<link href="http://akillitasarim.wordpress.com/" rel="openid.delegate"></link>
<link href="http://akillitasarim.wordpress.com/osd.xml" rel="search" title="TELEOLOJİK EVRİM" type="application/opensearchdescription+xml"></link>
<link href="http://wordpress.com/opensearch.xml" rel="search" title="WordPress.com" type="application/opensearchdescription+xml"></link>
	<style type="text/css">
	/* <![CDATA[ */
			/* ]]> */
	
</style>
	<style type="text/css">
.recentcomments a{display:inline !important;padding: 0 !important;margin: 0 !important;}
</style>

<div id="wrapper">
<div class="clearfix" id="header">
<div id="header_top">
<div id="header_menu">
<div>
TEORİNİN SONU: VERİ MADENCİLİĞİ BİLİMSEL METODU GEÇERSİZ KILDIĞINDA</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="clearfix" id="contents">
<div id="left_col">
<div class="post clearfix" id="single_post">
<div class="post_content_wrapper">
<div class="post_content">
<a href="http://akillitasarim.files.wordpress.com/2011/07/pb_theory_f.jpg"><img alt="" class="aligncenter size-full wp-image-1902" height="232" src="http://akillitasarim.files.wordpress.com/2011/07/pb_theory_f.jpg?w=510&h=186" title="pb_theory_f" width="640" /></a> 
Chris ANDERSON- Wired baş editörü 
Çeviren: Mustafa Ajlan ABUDAK 
” Tüm modeller yanlıştır, fakat bazıları yararlıdır. “ 
İstatistikçi George Box tarafından 30 yıl önce ilan edilmişti ve haklıydı. Fakat ne gibi bir seçeneğimiz vardı? Sadece modeller, kozmolojik denklemlerden insan davranışı teorilerine varıncaya değin çevremizi saran dünyayı, her ne kadar mükemmel olmasa da sürekli açıklayabilir görünüyordu. Şimdiden sonra, devasa bollukta veri çağında büyüyen Google gibi şirketler, yanlış modellere yetinmek zorunda değildir. Gerçekten de, bu şirketler modellerle asla yetinmek zorunda değiller. 
60 yıl önce, dijital bilgisayarlar bilgiyi okunabilir kıldı. 20 yıl önce, internet bu bilgiyi erişilebilir hale getirdi. 10 yıl önce, ilk arama motoru zincirleri bu bilgiyi tek bir veri tabanı yaptı. Şimdi Google ve benzer şirketler tarihte en çok ölçümün yapıldığı bir çağda, bu devasa gövdeye insan âleminin bir laboratuvarı şeklinde davranıyorlar. Onlar Petabayt Çağının çocukları. 
Petabayt Çağı farklı çünkü daha fazlası farklı. Kilobaytlar disketlerde saklanırdı. Megabaytlar ise sabit disklerde. Terabaytlar disk dizilerinde saklandı. Petabaytlar ise bulutta saklanıyor. İlerleme boyunca hareket ettiğimizde, klasör analojisinden dosya dolapları analojisine oradan da kütüphaneye gittik. Petabaytlara geldiğimizde ise örgütsel analojilerimiz tükendi. 
Petabayt boyutunda, bilgi üç ya da dört boyutlu bir sınıflandırılmış hiyerarşinin konusu değildir. Boyutsal olarak bilinemez bir istatistik yapı sergiler. Bu tamamen farklı bir yaklaşımı gerekli kılar, bilginin bütünlüğünü tahayyül edebilen bir bilgi sınırının kaybını bizden talep eder. Bizleri veriyi matematiksel olarak öncelemek ve bağlamını daha sonra oluşturmaya zorlar. Örneğin, Google reklam dünyasını uygulamalı matematikten başka bir şey yapmayarak fethetti. Google bunu yaparken reklamcılığın gelenekleri ve kültürüyle alakalı bir şey biliyormuş gibi davranmadı. Sadece daha iyi verinin, daha iyi analiz araçlarıyla günün galibi olacağını varsaydı. Ve Google haklıydı. 
 
Google kuruluş felsefesi bu sayfanın diğer sayfadan niçin daha iyi olduğunu bilmiyoruz: Eğer gelen bağlantıların istatistiği bunu bize söylerse, bu yeterlidir. Herhangi bir anlam bilimsel (semantik) ya da nedensel analiz gerekliydi. İşte tamda bu yüzden Google diller arasında gerçekten o dilleri ‘’ bilmeden’’ çeviri yapabiliyor. (yeterli eşit veri büyüklüğü sağlandığında Google <a href="http://tr.wikipedia.org/wiki/Klingon_dili">Klingon</a> dilinden Farsçaya tıpkı Fransızca ve Almanca arasında çeviri yapabildiği gibi rahatlıkla çeviri yapabilir.) Ve bu yüzdendir ki, reklamlar ve içeriği ile ilgili herhangi bir varsayımı ya da bilgisi olmadan içerik ile reklamı eşleştirebilmektedir. 
O’ Reilly yayın evinin Gelişen Teknolojiler Konferansında konuşan Google araştırma direktörü Peter Norvig, George Box vecizesine bir güncelleme önerdi: 
” Tüm modeller yanlıştır ve giderek onlarsızda başarabileceğinizi göreceksiniz. “ 
Bu olağanüstü miktarda verinin ve uygulamalı matematiğin bilinen tüm diğer araç gereçlerin yerini aldığı bir dünya. İnsan davranışının her teorisinin ötesinde, dil bilimden sosyolojiye değin yer alan bir çağ. Sınıflandırmayı (taksonomi) , varlık bilimi (ontoloji) ve psikolojiyi unutun. Kim insanların yaptıklarını niçin yaptığını biliyor? 
Esas nokta, insanların ne yaptığı değil bizlerin bunu benzeri görülmemiş bir sadakatle izleyip ölçebileceğimizdir. Yeterli miktarda veri ile sayılar zaten kendileri için konuşurlar. 
Burada reklamcılık büyük hedef değildir gerçi. Bu bilimdir. Bilimsel metot test edilebilir hipotezlerin çevresinde bina edilir. Bu modeller, genellikle bilim insanlarının zihinlerinde tahayyül edilmiş sistemlerdir. Modeller daha sonra test edilir ve deneyler dünyanın nasıl işlediğine dair teorik modelleri onaylar ya da geçersiz kılar. Bu bilimin yüzlerce yıldır uyguladığı çalışma şeklidir. 
Bilim insanları korelasyonun nedensellik olmadığını, X ve Y arasındaki korelasyon (bu tesadüfi olabilir) temel alınarak hiçbir çıkarımda bulunulamayacağını fark edebilecek şekilde eğitilirler. Bunun yerine bunları birbirine bağlayan alta yatan mekanizmaları anlamak zorundasınız. Bir kez modeliniz olduğunda, veri dizilimini güven içerisinde ilişkilendirebilirsiniz. Bir modeli olmayan veri sadece gürültüdür. 
Fakat olağanüstü büyüklükte veri ile karşılaşınca, bilimin bu yaklaşımı-hipotez oluşturmak, modellemek, test etmek- demode olmaktadır. Fiziği ele alalım: Newton modelleri hakikatin oldukça ham yaklaşımlarıydı. ( atomik seviyede yanlış ama hala yararlı) Yüzyıl önce, istatistik temelli kuantum mekaniği daha iyi bir resim sundu – fakat kuantum en nihayetinde başka bir modeldi ve kuşkusuz kusurlu ve şüphesiz altta yatan daha karmaşık hakikatin bir karikatürüydü. Fiziğin birkaç on yıldır spekülatif n-boyutlu büyük birleştirilmiş teorik modellere doğru sürüklenmesi, (yeterli veri kıtlığının oluşturduğu güzel bir hikaye safhası) aslında bizler hipotezleri geçersiz kılabilecek deneylerin nasıl gerçekleştirilebileceğini bilmiyoruz –enerjiler çok yüksek, hızlandırıcılar çok pahalı ve benzeri- gibi nedenler sebebiyledir. 
Şimdi biyolojide aynı yönde ilerlemektedir. Okullarda “baskın” ve “çekinik” genler ile alakalı öğretilen modeller ciddi bir şekilde Mendel yanlısı bir süreç ile hakikatin basitleştirilmesini Newton kanunlarından çok daha fazla yapmaktadır. Gen ve proteinlerin etkileşimleri ile ilgili keşifler ve epigenez ile ilgili diğer bulgular, DNA’nın bir kader olduğu yolundaki görüşe ve daha önce genetik olarak olanaksızlık kabul edilen, çevrenin aktarılan özelliklere etkisinin imkânsızlığına meydan okumaktadır. Kısaca, biyoloji hakkında ne kadar çok öğrenirsek, kendimizi onu açıkladığını düşünen bir modelden o kadar uzaklaşıyor buluyoruz. 
Şimdi daha iyi bir yolumuz var. Petabaytlar şunu söylememize izin veriyorlar: “Korelasyon yeterlidir.” Modeller arayıp durmayı bırakabiliriz. Veriyi ne gösterebileceği ile ilgili hipotezler olmadan analiz edebiliriz. Sayıları dünyanın bugüne kadar gördüğü en büyük bilgi işlem kümeleri içine atabilir ve istatiksel algoritmaların bilimin bulamadığı örüntüleri bulmasına izin verebiliriz. 
Bunun en iyi uygulamalı örneği J.Craig Venter tarafından gerçekleştirilen gen taramasıdır. Ürettikleri veriyi istatiksel olarak analiz etmesine olanak sağlayan yüksek hızda tarayıcılar ve süper bilgisayarlarla, Venter bireysel bir organizmadan tutun tüm eko sistemin taranmasına kadar bu işi gerçekleştirmiştir. 2003’te Kaptan Cook yolculuğunu yeniden takip ederek okyanusun büyük kısmını taramaya başladı. Ve 2005’te bu sefer havayı taramaya başladı. Süreçte, daha önce bilinmeyen binlerce bakteri ve diğer hayat türlerini keşfetti. 
Eğer “yeni türler keşfetti” kelimeleri aklınıza Darwin ve onun ispinoz çizimlerini düşürdüyse, siz bilim yapmanın eski yoluna saplanıp kalmış olabilirsiniz. Venter bulduğu türler hakkında hemen hemen hiçbir şey anlatamayabilir. Neye benzediklerini, nasıl yaşadıklarını ya da morfolojileri ile ilgili herhangi bir şey bilmiyordur. Hatta tüm genom dizilimleri de elinde değildir. Tüm sahip olduğu istatiksel bir işarettir- veri tabanındaki diğer herhangi bir dizilime benzemeyen eşsiz bir dizilim, mutlaka yeni bir türü temsil etmelidir. 
Bu dizilim hakkında daha fazla şey bildiğimiz türlerin dizilimlerle bir korelasyon oluşturabilir. O durumda, Venter bu hayvanlar hakkında bazı tahminlerde bulunabilir- mesela güneş enerjisini özel bir yolla enerjiye çevirmekte, ya da ortak bir atadan gelmektedirler. Fakat bununla birlikte, bu türler hakkında Google’ın MySpace sayfanız hakkında sahip olduğu modelden daha iyi bir modeli yoktur. Bu sadece veridir. Venter, bu veriyi Google kalitesinde bilgi işlem kaynakları ile analiz ederek kendi neslinde herhangi birinden çok daha fazla biyolojinin ilerlemesine katkı sağlamıştır. 
Bu tarz bir düşünce ana akım haline gelmek üzeredir. Şubatta, Ulusal Bilim Vakfı Küme Keşifi adlı bir programı duyurmuştur. Bu program Google ve IBM tarafından geliştirilen dağıtılmış bir bilgi işlem platform üzerinde, 6 pilot üniversitenin işbirliğinde büyük çapta yürütülecek araştırmalar için tasarlanmış ve desteklenmektedir. Küme yaklaşık 1,600 işlemci, birkaç terabayt bellek, ve yüzlerce terabayt depolama ile IBM’in Tivoli ve Google’ın dosya sistemi ve MapReduce.1 ‘un bazı açık kaynak versiyonlarını sahip olan bir yazılımdan meydana gelecek. Başlangıçtaki projeler beyin ve sinir sistemi ile ilgili simülasyonları ve yazılım ve donanım arasında yer alan diğer biyolojik araştırmaları içerecek. 
Bu tip bir “bilgisayarı” kullanmayı öğrenmek oldukça zor olabilir. Fakat fırsat çok büyük: Devasa miktarda yeni veriye erişim ve bunu analiz edebilecek istatiksel araçlarla bu sayıları kırmak, dünyayı anlama yolunda tamamen yeni bir yol sunuyor. Korelasyon nedenselliğin yerini alıyor, ve bilim bundan sonra ilişik modeller, bileşke teoriler ya da herhangi bir mekanik açıklama olmaksızın ilerleyebilecek. 
Eski yollarımıza yapışıp kalmak için herhangi bir neden yok. Şimdi şunu sorma zamanıdır: Bilim Google’dan ne öğrenebilir? 
Chris Anderson (canderson@wired.com) 
Illustration: Marian Bantjes 
Orjinal makale : <a href="http://www.wired.com/science/discoveries/magazine/16-07/pb_theory">The End of Theory: The Data Deluge Makes the Scientific Method Obsolete</a> 
<div id="articlehed">
İlginizi çekebilecek diğer makaleler ;</div>
Şakir Koçabaş’ın kitabından İfadelerin Grametik Ayrımı; 
<a href="http://akillitasarim.wordpress.com/2010/10/10/ifadelerin-grametik-ayrimi/">http://akillitasarim.wordpress.com/2010/10/10/ifadelerin-grametik-ayrimi/</a> 
K.Popper ve C.Hempel açıklamaları ışığında Ockhamlı’nın Usturasında Paradigma ve Tümevarım ; 
<a href="http://akillitasarim.wordpress.com/2007/11/18/ockhamlinin-usturasinda-paradigma-ve-tumevarim/">http://akillitasarim.wordpress.com/2007/11/18/ockhamlinin-usturasinda-paradigma-ve-tumevarim/</a></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>

Teorinin Sonu: Veri Madenciliği Bilimsek Metodu Geçersiz Kıldı

TEORİNİN SONU: VERİ MADENCİLİĞİ BİLİMSEL METODU GEÇERSİZ KILDIĞINDA Chris ANDERSON - Wired baş editörü Ç...

Devamı »

Teorinin Çekirdeğindeki Çelişki

<a href="http://akillitasarim.wordpress.com/2011/06/28/darwinizm-ve-celiski/">Alıntı:</a></h3>
</div>
</div>
</div>
</div>
<dl class="post_meta">
 </dl>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>

Teorinin Çekirdeğindeki Çelişki

TEORİNİN ÇEKİRDEĞİNDEKİ ÇELİŞKİ Videoda bahsi geçen açıklamaların tam metni; Mustafa Ajlan ABU...

Devamı »

Tanrı Var?

Eleştriel Düşünce Egzesizleri: Kötü Tasarım

Modern Bir Put: Bilim

AKILLI TASARIM VE EVRİMİ İLİŞKİLENDİRMEK

TELEOLOJİ ve TELENOMİ

Darwin'in Bir Fikri Daha Duman Oldu

SODYUM KANALLARI HAYVAN SİNİR SİSTEMİNDEN ÖNCE EVRİMLEŞMİŞ

Teorinin Sonu: Veri Madenciliği Bilimsek Metodu Geçersiz Kıldı

Teorinin Çekirdeğindeki Çelişki

[Popüler]

[Yorumlar]

[Bloglar]